برخی جملات را آنقدر تکرار کرده ایم که تبدیل به باور شده اند. برخی باورها هم هستند که معلوم نیست از کی و چطور آمده اند و در گوشه های ذهنمان نشسته اند.
به بعضی از این جملات و باورها حتی فكر هم نكرده ایم، فقط مثل یك قانون غیرقابل تغییر تكرارشان می كنیم. نمی دانیم چرا همیشه دست و پایمان بسته است، احساس درماندگی می كنیم، روابط مان با دیگران دستخوش چالش است، موفقیت هایمان همیشه معطل عنصری می ماند كه نیست. باورهای سمی و خطرناك، باورهایی موذی هستند كه مخفیانه با ظاهری جذاب می آیند و بدون اینكه كسی آنها را مقصر بدانند مسیر خودپنداره تفكر و رفتارهای ما را عوض می كنند. در ادامه شما را با چند باور سمی آشنا می كنیم.
خواهی بشوی رسوا؟!
نخستین و سمی ترین باوری كه در قالب یك ضرب المثل در ادبیات ما جاخوش كرده، همانی است كه سال ها می گویند نگویید و عمل نكنید اما هنوز هم برخی به آن باور دارند؛ «خواهی نشوی رسوا، همرنگ جماعت شو» می گوییم و به فرزندانمان هم آموزش می دهیم. این باور آنقدر سمی است كه فقط یك دقیقه تفكر در مورد تبعات آن كافی است تا برای همیشه با آن خداحافظی كنیم و از دایره اصطلاحات و ضرب المثل هایمان كنارش بگذاریم.
ما هم اگه شانس داشتیم…
شانس یعنی احتمال و احتمال برای همه در شرایط مشابه یكسان است. پس هیچ كسی شانسی فراتر از دیگری ندارد، مگر اینكه بیشتر تلاش كرده باشد و نتایج بهتری برای خود جمع كرده باشد، عزت نفس بالاتری داشته باشد و صدالبته خود را بدشانس ترین فرد عالم بشری نداند. باور به بدشانس بودن از آن باورهایی است كه با شوخی شروع می شود. یكی دوبار به شوخی به بقیه می گوییم «من اگه شانس داشتم كه…» و بعد كم كم باورمان می شود كه آدم بدشانسی هستیم.
به حرف دلت گوش نكن
«دلم بهم دروغ نمی گه»، «به حرف قلبت گوش كن»، «احساسم هرگز خطا نمی ره»؛ این باورها، باورهای اشتباهی است. احساسات ممكن است آدم را گمراه كنند و به خطا ببرند. بهتر است به حرف عقل سلیم و تجربه عبرت انگیزتان بیش از حرف قلب و احساستان گوش كنید.
جواب ابلهان خاموشی است
این هم ضرب المثلی دیگر است كه حد و مرز روشنی ندارد. چه كسانی ابله هستند و كی باید سكوت كرد، نكته ای است كه معمولا توجه چندانی به آن نمی شود. هر كجا كه كم می آوریم داد می كشیم جواب ابلهان خاموشی است. سكوت خوب است، خداوند هم در قرآن می فرماید اگر نادانی تو را خطاب قرار داد تنها به گفتن سلام بسنده كن. اطرافیان، خانواده و دوستان نیاز به سكوت شما ندارند. اگر می خواهید رابطه هایتان درست و خوب پیش بروند باید به موقع حرف بزنید، پاسخ بدهید، دلیل بیاورید و گفت وگو كنید.
كو خوشبختی؟
خوشبختی آن چیزی است كه همه به دنبالش هستند. بهتر است باور كنیم كه خوشبختی یك حس درونیست. عامل خوشبختی از آدمی به آدم دیگر فرق می كند. یك لبخند ساده هم می تواند فردی را مالك قدرتمند خوشبختی كند. باور كنیم كه خوشبختی آن دورها و معطل پول و مدرك و زیبایی و عشق یكجا نمانده است. بهتر است بیش از این معطلش نگذاریم.
من یك قربانی ام
من قربانی یك تصمیم نادرستم، من قربانی یك انتخاب رشته غلطم، من قربانی یك رابطه اشتباهم، من قربانی یك تصادفم و… . آدم های زیادی هستند كه گمان می كنند قربانی شده اند و برای همیشه قربانی می مانند. این باوری غلط است. هر انسانی توانایی این را دارد كه خود را از ناراحتی ها نجات دهد. باور قربانی بودن آنقدر سمی است كه هویت فرد پس از گذشت زمان تحت تأثیر آن شكل می گیرد.
فقط باید كار كرد
باور كرده ایم تا بیست و چهارساعته كار نكنیم موفقیتی عایدمان نخواهد شد. برای استراحت و سرگرمی نقشی فانتزی و تجملاتی قائلیم. درحالی كه سرگرمی و استراحت كردن، بازسازی روحی و جسمی است و نه اتلاف وقت و انرژی. مهم این است كه بتوانیم برنامه ریزی صحیحی داشته باشیم.
من آدم شناسم
برخی تحت حمایت اعتماد به نفسی كاذب معتقدند فقط با یك برخورد، هر فردی را خواهند شناخت. این افراد، متقاضیان دائمی همراهی در جلسات خواستگاری هستند. معتقدند در نخستین برخورد زیر و بم طرف دستشان می آید. هیچ فردی را نمی توان با یك برخورد شناخت. گفت وگو ، ارتباط و مشاهده فرد عوامل ضروری شناخت هستند.
حرف مرد یكی است
باور كرده ایم كه اگر زمانی حرفی زده ایم تا ابد نباید تغییرش بدهیم چون ممكن است دیگر كسی برای نظر و حرف ما تره هم خرد نكند. اما این باور غلطی است. شرایط تغییر می كند، تجارب و اطلاعات آدمی، باورها و اعتقاداتش ممكن است عوض شود. كار درست این است كه تغییر را بپذیریم. باور صحیح این است كه پای حرف و قولمان بمانیم و مسئولیت آنها را بپذیریم و انكار نكنیم.
من دشمن ندارم
برخی باور دارند كه آدمی دارای روابط موفق است كه هیچ مخالف و دشمنی ندارد. همه با او موافقند. این غیرممكن است. تلاش برای همراه و موافق كردن همه اطرافیان تلاشی بی جا و ناصحیح است. هر رفتار و برخوردی داشته باشید بالاخره عده ای پیدا می شوند كه خلاف آن گمان كنند، پس سعی نكنیم عالم و آدم را موافق نگه داریم.
كی مقصره؟
همه شكست می خورند. هیچ فردی را نمی توانید پیدا كنید كه زمین خوردن را تجربه نكرده باشد، هیچ اشتباهی در هیچ زمانی از او سرنزده و تصمیم نادرستی نگرفته باشد. باورمان این است كه در هنگام شكست باید بگردیم و مقصرها را پیدا كنیم. سهم تقصیر هر كسی را بیندازیم به گردنش تا روشنگر مسیر آینده اش باشد؛ اما باور درست این است هنگامی كه كاری به بن بست خورده، پروژه ای پیش نمی رود و زندگی دچار ركود شده، دنبال راه حل باشیم، نه مقصر.
