آهن یکی از مواد ضروری برای رشد و نمو مناسب کودکان است و کمبود آن می تواند تاثیراتی منفی بر روند رشد آن ها بگذارد. بنابراین والدین باید دقت داشته باشند که رژیم غذایی فرزندشان حاوی مقدار کافی آهن باشد، در غیر این صورت کودک ممکن است دچار مشکلی به نام "فقر آهن" شده و کم خونی فقرآهن را نیز تجربه کند.
بیشترین میزان آهن، در هموگلوبین موجود در گلبول قرمز است که وظیفه اصلی آن حمل اکسیژن از ریه به بافت ها است. اگر آهن کافی به بدن نرسد گلبول قرمز به میزان کافی تولید نمی شود و در نتیجه فقر آهن پدید می آید.
کمبود این ماده در بدن موجب خستگی، مشکلات تنفس، کاهش فعالیت بدنی و بروز مشکلاتی در یادگیری کودکان می شود که می تواند عواقب زیادی داشته باشد.
امروزه با تغذیه ی صحیح، فقر آهن در کودکان کمتر دیده می شود اما در بعضی مناطق هنوز هم این مشکل شایع است و به همین دلیل باید مکمل های آهن به صورت قطره های خوراکی برای کودک مصرف شود تا نیاز وی به آهن برطرف شود.
نوزاد تا حدود شش ماهگی، از ذخیره‌های آهن موجود در بدن خود استفاده می کند اما بعد از آن باید برنامه غذایی او طوری تنظیم شود که مواد حاوی آهن در آن گنجانده شود.
شروع خطر کمبود آهن در کودکان در حدود یک سالگی است. مصرف زیاد شیرگاو می تواند با کمبود آهن مرتبط باشد، زیرا شیر میزان آهن بسیار کمی داشته و در جلوگیری از جذب آهن موثر است. علائم کمبود آهن شامل خستگی، رنگ پریدگی، کج خلقی، کاهش اشتها و ضربان قلب سریع است. خوراندن موادغذایی غنی از آهن به کودک نوپا می تواند در جلوگیری از بروز این شرایط مفید باشد. نیاز توصیه شده روزانه آهن برای یک کودک ۳ ساله ۷ میلی گرم است.
چه میزان آهن مورد نیاز است؟
برای رشد و تکامل کودک باید مقدار ثابتی آهن در رژیم غذایی‌اش وجود داشته باشد؛ کودکان 7 تا 12 ماهه 11 میلی گرم، یک تا 3 ساله 7 میلی گرم، 4 تا 8 ساله 10 میلی گرم، 9 تا 13 ساله 8 میلی گرم، دختران 14 تا 18 ساله 15 میلی گرم و پسران در این سنین 11 میلی گرم آهن به صورت روزانه احتیاج دارند.
سبزیجات برگ سبز از جمله اسفناج، برگ چغندر و کلم کیل حاوی سطوح بالایی از آهن می باشند
مواد غذایی سرشار از آهن برای کودکان
گوشت قرمز
جذب آهن از منابع غذایی حیوانی بسیار موثرتر از موادغذایی گیاهی است، بنابراین استفاده ی کودکان نوپا از گوشت قرمز می تواند انتخاب خوبی باشد. مصرف ۸۵ گرم از گوشت گاو ۲.۲ تا ۳ میلی گرم آهن دارد.
لوبیاها و عدس ها
یک فنجان لوبیا سیاه ۳.۶ میلی گرم آهن برای بدن فراهم می کند. عدس ها نیز ۶.۶ میلی گرم آهن در هر فنجان دارند. همچنین سایر لوبیاها نیز ارزش غذایی مشابهی دارند.
غلات و دانه های غنی شده با آهن
بسیاری از غلات صبحانه و نان ها، غنی شده با آهن می باشند، برای اطمینان می توانید به برچسب روی محصول رجوع کنید. غلات کامل و نان های تهیه شده از غلات کامل نیز به طور طبیعی مقدار قابل توجهی آهن دارند. جودوسر نیز از غنی ترین منابع آهن به حساب می آید، به طوریکه هر یک فنجان از این ماده غذایی حاوی ۲ میلی گرم آهن است.
سبزیجات برگ سبز
سبزیجات برگ سبز از جمله اسفناج، برگ چغندر و کلم کیل حاوی سطوح بالایی از آهن می باشند. یک فنجان اسفناج پخته شده بیشتر از ۶ میلی گرم آهن دارد. همچنین همین میزان از کلم کیل پخته شده ۱ میلی گرم آهن دارد.
لوبیا سویا
لوبیا سویا منبعی غنی از آهن به حساب می آید. یکی از راه های آسان برای دسترسی به فواید غذایی سویا، مصرف توفو در رژیم غذایی است. یک فنجان توفوی سفت ۴ میلی گرم آهن دارد. همچنین استفاده از لوبیا سویا سبز نیز بسیار مفید خواهد بود. مصرف یک فنجان لوبیا سویا حاوی ۷ میلی گرم آهن است.
میوه خشک شده
کشمش، آلو سیاه و زردآلو به صورت خشک شده میزان بالایی آهن دارند و می تواند میان وعده ی مناسبی برای کودکان سه ساله باشد. همچنین نصف فنجان کشمش ۱.۵ میلی گرم آهن برای بدن فراهم می کند. همین میزان از زردآلو خشک شده حاوی ۱.۸ میلی گرم آهن است. آلو سیاه خشک شده نیز ۰.۸ میلی گرم آهن در هر نصف فنجان دارد.
مغزهای آجیل و دانه ها
مغزهای آجیل و دانه ها میان وعده های خوبی برای کودکان نوپا به حساب می آیند و میزان بالایی آهن دارند. بادام هندی غنی از آهن بوده و نصف فنجان از آن حاوی ۵ میلی گرم آهن است. پسته نیز ۲.۵ میلی گرم آهن، دانه های آفتابگردان ۳.۲ میلی گرم آهن و دانه های کدوتنبل ۱۰ میلی گرم آهن در هر نصف فنجان دارند.
