سایت اعلام «قیمت مرجع» ظرف دو هفته آینده به‌صورت آزمایشی در تهران شروع به كار می‌كند و از ابتدای فصل نقل‌وانتقال، همه مالكان آپارتمان‌های مسكونی، همه متقاضیان خرید مسكن و همه مشاوران‌املاك -در شهر تهران- می‌توانند با مراجعه به این سایت، ارزش روز واحد موردنظر خود را رویت كنند.
جزئیات تازه از طرح «اعلام قیمت مرجع برای معاملات مسكن در پایتخت» حكایت از انتظار تغییر و تحول اساسی در بازار املاك مسكونی دارد.
پیش‌تر گفته شده بود دسترسی به این سایت فقط از طریق بنگاه‌های املاك ممكن خواهد بود؛ اما با آخرین تصمیم‌گیری مسوولان طرح مقرر شده این شیوه فقط در چند روز اول راه‌اندازی سایت اجرا شود؛ به طوری كه بعد از آن، هر یك از دو میلیون و 200 هزار مالك واحد مسكونی در شهر تهران با ورود به سایت «قیمت‌مرجع» و ارائه كدپستی ملك به سایت، بتوانند هر لحظه و از هر كجا قیمت رسمی و در عین حال واقعی ملك خود را بی‌واسطه دریافت كنند.
سایت «قیمت مرجع» چون دولتی است، قیمت‌هایی كه این سایت برای آپارتمان‌های موجود تهران اعلام می‌كند «رسمی» است؛ اما با تفاوتی كه بین این سیستم قیمت‌گذاری با سیستم قیمت‌گذاری سایر كالاها ایجاد شده، اعتماد عمومی به قیمت‌مرجع در بازار مسكن به مراتب بیشتر از قیمت‌هایی كه همه ساله برای كالاهایی از جمله خودرو تعیین می‌شود، خواهد بود.
وزارت راهوشهرسازی در عین حال نرخ‌هایی را كه در سایت «قیمت‌مرجع» تحت عنوان ارزش واحدهای مسكونی قرار می‌دهد، دستوری تعیین نمی‌كند. قیمت مرجع از روی قیمت واحدهایی كه یك فصل قبل فروخته شده، محاسبه و اعلام عمومی می‌شود.بنابراین قیمت مرجع برآیند واقعی از نبض بازار مسكن است و برای سه طرف معامله –خریدار و فروشنده و مشاور املاك- قابل‌قبول خواهد بود.
دو ویژگی جدید سایت «قیمت‌مرجع»
طرح اعلام «قیمت مرجع» علاوه‌بر اینكه قیمت واحدهای مسكونی تهران را شفاف می‌كند و قیمت‌گذاری سلیقه‌ای توسط دلالان و مالكان واحدهای فروشی را محدود می‌كند، با امكاناتی كه در آن دیده شده از یك‌سو باعث حذف مراجعه‌های غیرمفید –مراجعه‌هایی كه فقط به قصد اطلاع از قیمت‌ها انجام می‌شود و قصد خرید در آن دیده نمی‌شود- به بنگاه‌های املاك می‌شود و از سوی دیگر حباب موجود در قیمت واحدهای نوساز را زودتر از حباب سایر واحدها تخلیه می‌كند.
در این سایت هم امكان رویت قیمت واقعی ملك مسكونی از طریق كد پستی فراهم است و هم اینكه متقاضیان خرید، امكان جست‌وجو در نقشه GIS شهر تهران برای یافتن آپارتمان مناسب با قدرت‌خریدشان را دارند.
طرف تقاضا در بازار مسكن تهران از ابتدای تابستان به جای مراجعه به بنگاه‌های املاك می‌تواند از طریق سایت «قیمت‌مرجع» محله موردنظر خود را به همراه سن بنای درخواستی وارد سایت كند و قیمت واحد مسكونی مشابه آنچه تمایل به خرید دارد را در سایت مشاهده كند.این روش جست‌وجو، سیگنال غلطی كه مراجعه‌های متعدد مردم به بنگاه‌های املاك، روانه ذهن دلالان می‌كند را از بین می‌برد و زمینه حباب‌سازی قیمت را نیز كور می‌كند.
در بازار معاملات مسكن معمولا با مشاهده تعداد زیاد مشتری، تصور رونق در ذهن دلالان بوجود می‌آید و برخی از این واسطه‌ها به فروشنده‌ها القا می‌كنند كه «قیمت بالاتر، متقاضی دارد».
ویژگی دوم این سایت اثرگذاری آنی آن بر بازار فروش واحدهای نوساز است.
هم‌اكنون تعداد آپارتمان‌های نوساز در بازار فروش تحت تاثیر ساخت‌وسازهای پررونق دو سال اخیر افزایش پیدا كرده، اما مالكان این واحدها قیمت عرضه را نسبت به سال گذشته حداقل 15 تا 20 درصد افزایش داده‌اند.
با این حال تا پیش از فصل تابستان پیش‌بینی می‌شود قیمت‌های فعلی نوسازها به محض رونمایی از سایت قیمت‌مرجع شكسته شود.
مدیركل دفتر اقتصاد مسكن وزارت راهوشهرسازی در این باره به «دنیای‌اقتصاد» گفت: ساختمان‌های نوساز در تهران اغلب پرواحد هستند و فروش همه واحدها همزمان آغاز می‌شود. از طرفی، قیمتی كه سامانه ما به مردم اعلام می‌كند برای گروه‌های 70 تا 80 واحدی در هر پارسل از شهر تهران است. بنابراین زمانی كه كاربر سامانه درخواست خرید واحد نوساز را در یك محله وارد می‌كند، احتمال اینكه قیمتی كه به او اعلام می‌شود متعلق به یكی از واحدهای ساختمان مدنظر خریدار باشد، زیاد است.
این در حالی است كه برای اطلاع از قیمت‌مرجع ساختمان‌های چند سال ساخت، سامانه ممكن است قیمت ساختمان مجاور یا ساختمان نزدیك به واحد موردنظر خریدار را به او اعلام كند.
«قیمت‌مرجع» بیانگر واقعیت بازار مسكن
علی چگینی، مدیركل دفتر اقتصاد مسكن وزارت راهوشهرسازی با تشریح اهدافی كه مقرر شده سامانه «قیمت‌مرجع» دنبال كند، گفت: برای آنكه بتوانیم بازار مسكن را شفاف كنیم تا همه بازیگران حوزه مسكن اطلاعات دقیق‌تر و واقعی از بازار داشته باشند، بررسی‌هایی را انجام دادیم و به این جمع‌بندی رسیدیم كه می‌شود از روی اطلاعات سامانه رهگیری معاملات مسكن، سامانه جدیدی به‌صورت مكان‌محور راه‌اندازی كرد.
وی با بیان اینكه در حال حاضر ماهانه بین 15 هزار تا 20 هزار معامله آپارتمان در تهران توسط سامانه رهگیری انجام می‌شود و قیمت فروش این واحدها نیز در سامانه ثبت می‌شود، افزود: اطلاعات سامانه رهگیری معاملات مسكن یك مجموعه اطلاعات فراگیر است و به لحاظ نمونه آماری بیان‌كننده واقعیت بازار مسكن تهران است. از همین رو وزارت راهوشهرسازی تصمیم گرفت برای كنترل قیمت مسكن، قیمت‌های این سامانه را از طریق سامانه كدپستی در اختیار متقاضیان خرید قرار دهد.
چگینی با توضیح بیشتر درباره نحوه استفاده از قیمت‌مرجع گفت: در سامانه جدید كه تركیبی از سامانه رهگیری و سامانه كدپستی و نقشه GIS شهر تهران است، اطلاعات همه آپارتمان‌های موجود در شهر تهران كه تعداد كل آنها حدود دو میلیون و 200 هزار واحد مسكونی است به همراه قیمت واقعی خرید‌وفروش واحدها موجود است. مدیركل دفتر اقتصاد مسكن تصریح كرد: در سامانه اعلام قیمت‌مرجع نقشه GIS تهران به 31 هزار پارسل –پارسل كوچك‌تر از محله است- تقسیم شده كه هر پارسل بین 70 تا 80 واحد مسكونی را شامل می‌شود. با توجه به تراكم ساختمان‌های موجود و جدید تهران، ممكن است دو ساختمان مسكونی در یك خیابان یك پارسل را تشكیل دهد كه در این صورت قیمتی كه سامانه اعلام می‌كند؛ همگن و ملموس خواهد بود.
سامانه چه قیمتی را اعلام می‌كند؟
چگینی در ادامه گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» درباره نحوه اعلام قیمت مرجع در سامانه بلوك‌بندی قیمت مسكن گفت: این سامانه بعد از درخواست كاربر و ارائه كدپستی از سوی كاربر، قیمت‌های همه واحدهایی كه در محدوده كدپستی طی فصل بهار فروخته شده را برای متقاضی نمایش می‌دهد؛ به طوری كه هر تعداد واحد مسكونی طی این فصل خرید‌وفروش شده است، قیمت تك‌تك آنها نمایش داده می‌شود.این مسوول بازار مسكن در وزارت راهوشهرسازی تاكید كرد: نحوه اعلام قیمت‌مرجع براساس نوع درخواست كاربر متفاوت است. قیمت‌ها در سه گروه نوساز، واحدهای بالای 5سال و واحدهای با عمر كمتر از 5 سال و همچنین متناسب با امكانات ساختمان به‌صورت میانگین قیمتی، بیشترین قیمت و كمترین قیمت اعلام می‌شود. چگینی با اشاره به اینكه قیمت‌مرجع واحدهای مسكونی به همراه نقشه هوایی محل موردنظر به كاربر اعلام می‌شود، گفت: كاربر با رویت نقشه هوایی، موقعیت دقیق محل را به صورت عكس واقعی به همراه خیابان‌های اطراف و فضای‌شهری می‌تواند، ببیند.
گام بعد از قیمت‌مرجع چیست؟
مدیركل دفتر اقتصاد مسكن وزارت راهوشهرسازی در پاسخ به اینكه «چه تضمینی برای استفاده هر سه طرف معامله ملكی از اطلاعات قیمت‌مرجع وجود دارد؟» گفت: گام اول شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی درباره قیمت واقعی املاك مسكونی در تهران است. با راه‌اندازی این سامانه، مردم با اطلاعات مستند و تسلط كامل بر قیمت‌ها وارد بازار خرید می‌شوند و ابهام قبلی آنها مرتفع می‌شود، اما اگر قرار باشد باز هم بازار به هم بریزد، دولت در گام بعدی با استفاده از اطلاعات به‌دست آمده، طرح‌های كنترلی همچون مالیات و جریمه‌های تعزیراتی را وارد بازار می‌كند.
چگینی در تشریح طرح‌های مالیاتی و تعزیراتی گفت: در خیلی از كشورهای پیشرفته امروزی، بعد از جنگ‌جهانی دوم زمانی كه رشد جمعیت و متقاضی مسكن معضل جدی این كشورها بود، دولت‌ها در بازار مسكن دخالت كردند و سقف قیمتی برای فروش و اجاره خانه‌ها تعیین كردند و موفق هم بودند.
نام سایت این هفته مشخص می‌شود
این مقام مسوول در وزارت راهوشهرسازی درباره اسم سایت اعلام قیمت‌مرجع، گفت: سه گزینه برای نامگذاری سایت پیشنهاد شده كه اسم نهایی این هفته بعد از تایید وزیر اعلام می‌شود.
