بامیه با نام علمی Hibiscus به خانواده پنیرک یا Malvaceae تعلق دارد. میوه بامیه، شامل غلاف گوشتی است که دارای مقطعی 5 یا 6 ضلعی بوده که از قاعده به طرف رأس به تدریج باریک و نوک تیز می شود.
طول میوه بامیه به 3 تا 7 سانتیمتر می رسد. درون میوه در چند ردیف، دانه های سفید رنگ و نرمی قرار دارد که پس از رسیدن به رنگ سبز کم رنگ تغییر یافته و سفت می شوند. بامیه با داشتن مواد مغذی با ارزشی مانند ویتامین های C ,A و گروه B از جمله: اسیدفولیک B5، B2، B6 و عناصری از قبیل: منگنز، کبالت، کلسیم، فسفر و پتاسیم، فیبر و ماده لزج، اثرات مثبت فراوانی بر سلامت انسان دارد. این گیاه از نظر اقتصادی نیز ارزان و در دسترس همه افراد است.
• مفید برای دیابتی ها
فیبر موجود در بامیه، نمایه گلایسمی پایینی به آن می دهد، یعنی به سرعت قند خون را بالا نمی برد. بدین ترتیب که سرعت جذب قند را کاهش داده و به حفظ قند خون کمک می کند، بنابراین برای افراد مبتلا به دیابت مفید است.
موسیلاژ یک نوع فیبر موجود در بامیه است که از طریق متصل شدن با نمکهای صفراوی و اسیدهای چرب، موجب کاهش کلسترول و پروفایل لیپیدی خون می شود و برای بیماران قلبی و هایپرلیپیدمی توصیه می شود. اثر بامیه در کاهش کلسترول خون، یکی از خصوصیات بسیار مفید این سبزی است، زیرا مانند داروهای کاهنده کلسترول اثرات جانبی ندارد. اسیدفولیک باعث کاهش هموسیستئین خون می شود.
افزایش این ماده از طریق انسداد رگهای خونی، یکی از عوامل خطرساز ابتلا به بیماری های قلبی- عروقی است. همچنین می تواند در خون سازی موثر باشد. ویتامین C نیز یکی از آنتی اکسیدانهای مهم است که کمبود آن می تواند باعث اختلال در جذب اسیدفولیک شود. در مجموع به علت دارا بودن این مواد مغذی و نیز فیبرهای محلول و املاح باعث پیشگیری از بیماری های قلبی می شود.
• دفع سموم
این سبزی دارای ماده لزجی است که کمک فوق العاده ای به دفع مواد زائد و سموم در سیستم گوارشی می کند.
• پیشگیری از یبوست
یکی از عوارض رژیمهای کاهش وزن ابتلا به یبوست است که مصرف بامیه هم مانع یبوست می شود و هم به روند کاهش وزن کمک می کند. بسیاری از متخصصان معتقدند که بیشتر بیماریها از روده آغاز می شوند. فیبر موجود در بامیه با جذب آب کافی، از بروز یبوست جلوگیری کرده و ابتلا به بیماری هایی از قبیل: بواسیر و دیورتیکولیت را به شدت کاهش می دهد.
دیورتیکولیت، التهاب دیورتیکول ها (کیسه های گرد فتق مانند در دیواره مخاط روده بزرگ) است که در اثر تجمع باکتریها و سایر محرکهای داخل دیورتیکولها ایجاد می شود و باعث درد، نفخ، تهوع، یبوست، اسهال و تب می شود. معمولاً برای افزایش حجم مدفوع و رفع یبوست، مصرف سبوس گندم توصیه می شود که امکان دارد دیواره روده را حساس کند، ولی موسیلاژ موجود در بامیه این تأثیر را نداشته و خروج مدفوع را آسان می کند. بامیه به دلیل خاصیت لزج بودن و لغزندگی، یکی از ملی های بسیار مفید به شمار می آید.
• مفید برای فشار خون بالا
مصرف بامیه به جهت داشتن پتاسیم و منیزیم در بیماران مبتلا به فشارخون بالا می تواند اثر کمک کننده داشته باشد. همچنین می تواند برای پیشگیری از فشارخون بالای دوره بارداری (پره اکلامپسی و اکلامپسی) و گرفتگی عضلات طی دوران بارداری مفید باشد.
• نکته مهم
برای حفظ اثرات مفید بامیه و آنزیمهای هضمی آن، باید آن را خیلی کم بپزید، یعنی با حرارت کم یا با بخار ملایم پخته شود، ولی اگر خواستید آن را سرخ کنید، از مقدار کمی روغن زیتون یا روغن گیاهی برای سرخ کردن آن استفاده کنید.
• سایر موارد
کلسیم موجود در بامیه نیز می تواند برای جلوگیری از پوکی استخوان موثر باشد. فیبر موجود در بامیه بر باکتریهای مفید روده موثر است. استفاده از بامیه به علت داشتن پتاسیم بالا به افراد مبتلا به بیماری های کلیه توصیه نمی شود.
