تقریبا همه افراد درباره اختلالات غده تیروئید اطلاعاتی دارند؛ اطلاعاتی که شاید از نظر پزشکی خیلی دقیق نباشد، ولی به آنها کمک می‌کند بموقع به دنبال تشخیص و درمان مشکل بروند. از طرف دیگر، خیلی‌ها بیماری‌های رایج چشم را هم می‌شناسند و با آنها آشنا هستند و در این مورد هم زمانی که لازم باشد از پزشکان و متخصصان کمک می‌گیرند.
در این میان، اما خیلی ها بیماری تیروئید چشمی را نمی شناسند. خیلی ها نمی دانند تیروئید چشمی چیست؟ چرا ایجاد می شود؟ چه نشانه هایی دارد و برای درمان آن چه کار باید کرد؟ البته بعضی از افراد باور دارند تیروئید چشمی فقط برای کسانی ایجاد می شود که دچار کم کاری تیروئید هستند.
در صورتی که دکتر محسن بهمنی کشکولی، فوق تخصص جراحی پلاستیک چشم نظر دیگری دارد و توضیح می دهد: تیروئید چشمی، بیماری ای است که به طور معمول همراه با پرکاری تیروئید مشاهده می شود، ولی این مساله الزاما به این معنا نیست که حتما باید همراه با تیروئید چشمی، پرکاری تیروئید هم وجود داشته باشد. گاهی ممکن است این بیماری همراه با کم کاری تیروئید نیز بروز کند یا اصلا هیچ گونه مشکلی در غده تیروئید وجود نداشته باشد. به طوری که ابتدا علائم تیروئید چشمی نمایان می شود و پس از آن، نشانه های اختلالات غده تیروئید بروز می کند.
به گفته این چشم پزشک، براساس مطالعاتی که در این زمینه انجام شده، مشخص شده است حدود هفت درصد بیماران ایرانی با کم کاری تیروئید دچار علائم تیروئید چشمی خواهند شد و چیزی کمتر از 10 درصد بیماران ابتدا هیچ علامتی از اختلال غده تیروئید ندارند، ولی علائم تیروئید چشمی در آنها نمایان می شود که ممکن است پس از گذشت چند سال، اختلالات تیروئید هم در آنها بروز کند.
وی تاکید می کند: لازم است تمام کسانی که دچار بیماری تیروئید چشمی می شوند به طور متناوب غده تیروئید و هورمون های مربوط به آن را کنترل کنند تا مشکل شان در اولین فرصت توسط متخصصان غدد درمان شود.
علائم تیروئید چشمی؛ از بیرون زدگی تا نابینایی
دکتر بهمنی کشکولی این بیماری را چنین تعریف می کند: تیروئید چشمی یک بیماری خود ایمنی است که طی آن آنتی بادی هایی داخل بدن ترشح می شود. این آنتی بادی ها هم می تواند بر غده تیروئید اثر بگذارد و هم بر بافت های پشت کره چشم و سطح کره چشم.
به گفته وی این تاثیرگذاری موجب می شود عضلات پشت کره چشم بزرگ شود، چربی ها افزایش یابد و در بعضی مواقع چربی ها و عضلات در مراحل پیشرفته بیماری به بافت های فیبروز تبدیل می شود که این تغییرات نیز باعث ایجاد علائم بالینی بیماری خواهد شد. این علائم ابتدا شامل بیرون زدگی و زل زدگی چشم و باز ماندن چشم هنگام خواب شده و پس از آن می تواند دوبینی ایجاد کند و در مراحل شدیدتر موجب از بین رفتن بینایی می شود.
این چشم پزشک می افزاید: گاهی در مراحل اولیه و بدون این که بیرون زدگی یا زل زدگی چشم ایجاد شده باشد، بیمار احساس جسم خارجی در چشم و درد و ناراحتی هنگام پلک زدن دارد که این موارد هم جزو علائم اولیه تیروئید چشمی به حساب می آید. بنابراین کسانی که دچار اختلالات تیروئید هستند و دچار چنین علائمی می شوند حتما باید به متخصصان مراجعه کنند تا در همین مراحل، بیماری تشخیص داده شده و از پیشرفت آن پیشگیری شود.
چه کسانی به این بیماری مبتلا می شوند؟
اگر شما هم دچار پرکاری یا کم کاری تیروئید هستید و می ترسید به بیماری تیروئید چشمی مبتلا شوید، باید بدانید به گفته دکتر بهمنی تمام بیماران تیروئیدی دچار این مشکل نمی شوند.
وی در این باره توضیح می دهد: اگر فقط به علائم بالینی تیروئید چشمی یعنی زل زدگی و بیرون زدگی چشم ها توجه داشته باشیم، می توان گفت یک سوم افرادی که دچار مشکلات غده تیروئید هستند با این مسائل نیز روبه رو می شوند، اما اگر جزئیات بیشتری مانند شرایط پشت کره چشم را در تصاویری مانند ام آرآی بررسی کنیم، تقریبا بیش از 90 درصد افراد، درجاتی از تیروئید چشمی را دارند. بنابراین بر خلاف نظری که قبلا وجود داشته و می گفتند فقط برخی بیماران تیروئیدی و آن هم کسانی که دچار پرکاری تیروئید هستند، به این بیماری مبتلا می شوند، امروزه مشخص شده است که اگر با دقت بیشتری دنبال این بیماری باشیم در تمام این افراد می توانیم درجاتی از بیماری را پیدا کنیم.
این چشم پزشک با تاکید بر این که پیشرفت بیماری در افراد و گروه های مختلف، متفاوت است، می گوید: با این حال این طور نیست که تمام افرادی که در ام آرآی علائم این بیماری را دارند، دچار مشکلاتی مانند زل زدگی چشم نیز بشوند. آن طور که مشخص شده، 10 درصد بیماران تیروئید چشمی علائم یک طرفه ای دارند. به این معنی که نشانه ها در یک چشم نمایان می شود و چشم دیگر تغییرات ظاهری را نشان نمی دهد.
برای درمان، اول سیگار را ترک کنید
دکتر بهمنی کشکولی درباره عوامل خطر این بیماری توضیح می دهد: یکی از عوامل بسیار خطرزا در این مورد استعمال دخانیات است. به بیماران توصیه می شود به هیچ عنوان و در هیچ شرایطی سیگار استفاده نکنند؛ حتی یک عدد سیگار و اگر از سیگار استفاده می کنند وارد مراحل درمان تیروئید چشمی نشوند.
به گفته این چشم پزشک، اکثر افرادی که دچار نابینایی و دوبینی می شوند افراد سیگاری هستند و به همین دلیل حتما باید سیگار را ترک کنند و در معرض دود آن نیز قرار نگیرند.
وی می افزاید: این بیماری در خانم ها شایع تر است، ولی در آقایان شدیدتر ظاهر می شود. کسانی که دچار بیماری تیروئید چشمی هستند، حتما باید به متخصصان غدد مراجعه کنند تا اختلالات تیروئیدی آنها به موقع درمان شود. در واقع، اختلالات هورمونی این بیماران هم عامل دیگری است که می تواند تیروئید چشمی را تشدید کند.
برای جراحی عجله نکنید
بیماران برای درمان تیروئید چشمی هم باید از متخصصان غدد کمک بگیرند و هم از چشم پزشکان. بهتر است آنها به روانپزشکان نیز مراجعه کنند تا مشکلاتی که در اثر تغییرات ظاهری برایشان ایجاد می شود، به کمک آنها برطرف شود.
دکتر بهمنی کشکولی درباره درمان بیماری، توضیح می دهد: بیماران باید در مراحل اولیه به فکر کنترل و درمان مشکل باشند تا هیچ وقت بیماری به مراحل پیشرفته نرسد و عوارض ناگواری مانند از دست دادن بینایی برای آنها ایجاد نشود.
به گفته وی، برای درمان تیروئید چشمی نباید انتظار داشته باشید خیلی سریع به نتیجه دلخواه برسید و مشکل به کلی برطرف شود. همچنین نباید در مراحل اولیه توقع انجام عمل جراحی زیبایی را داشته باشید تا مشکلات ظاهری شما برطرف شود.
گاهی بعضی از همکاران به اصرار بیمار عمل جراحی را برای او انجام می دهند تا فرد راضی شود، در حالی که اگر قبل از کنترل بیماری هم از نظر غده تیروئید و هم از نظر تیروئید چشمی به مدت شش ماه تا یک سال، جراحی انجام شود، نه تنها سودی برای بیمار نخواهد داشت که حتی می تواند عملکرد بافت ها را هم مختل کند.
بنابراین تاکید می شود جراحی زیبایی روی بیماران تیروئید چشمی با در نظر گرفتن شرایط خاصی انجام شود که مهم ترین شرط نیز برای انجام عمل این است که اختلالات تیروئید و تیروئید چشمی تحت کنترل باشد.
دکتر بهمنی یادآور می شود: درمان این بیماران معمولا با داروهای مخصوص انجام می شود و معمولا داروهای ضدایمنی و ضد التهابی مانند کورتون ها استفاده می شود. این داروها قطعا عوارضی دربردارند و به همین دلیل داروهای دیگری هم به این افراد می دهیم تا عوارض را بهبود بخشد. بنابراین توصیه می شود به هیچ عنوان، بیماران داروها را خودسرانه کم و زیاد یا قطع نکنند و از ادامه مصرف داروها خسته نشوند.
منبع:salamatnews.com
