عفونت توکسوپلاسموزیس در کسانی که نقص ایمنی دارند مانند کسانی که دچار ویروس HIV یا انواع سرطان هستند و یا زنان باردار به‌دلیل اینکه سیستم دفاعی بدنشان ضعیف می‌شود ممکن است منجر به ایجاد عوارض شود.
توکسوپلاسموز
یکی از حیواناتی که به وفور در کشور دیده می‌شود و به راحتی در محیط زندگی ما رفت و آمد می‌کند، گربه است.
این حیوان از مهم‌ترین منابع انتقال انگل به انسان است. به‌خصوص که گربه‌ها عادت دارند درون خاک مدفوع میکنند و تماس انسان با آن خاک آلوده، باعث انتقال انگل می‌شود و اگر سبزی نیز در آن خاک بروید، آلوده به تخم انگل است.
گربه آلوده به انگل روزانه تا 10 میلیون انگل دفع می‌کند. حدود یک‌سوم زنانی که طی بارداری به این انگل مبتلا می‌شوند، آن را به جنین خود منتقل میکنند.
در واقع یکی از خطرناک‌ترین انگل‌ها که مادران باردار را تهدید می‌کند، انگلی به نام توکسوپلاسما است که باعث بروز یک بیماری به نام توکسوپلاسموز در انسان می شود.
در میان عواملی که جنین را تحت تاثیر قرار می‌دهد، سن بارداری (چه موقع از دوران بارداری) از مهم‌ترین عوامل است.
اگر خانمی به‌خصوص در سه ماهه اول بارداری به این انگل مبتلا شود و انگل به جفت و جنین برسد، به‌شدت باعث معلولیت می‌شود و در جنین آسیب‌های جبران‌ناپذیری مانند آسیب‌های مغزی، چشمی و عقب‌ماندگی ذهنی بروز می‌کند.
به همین دلیل خانم‌های باردار باید به مراتب بیش از سایر افراد از عوامل آلوده‌کننده اجتناب کنند و سعی نمایند که با عوامل مشکوک به آلودگی در تماس نباشند.
خانم‌های باردار نباید در دوران بارداری با حیوانات به‌خصوص گربه‌ها در تماس باشند و اگر در باغ یا باغچه به استراحت و تفریح می‌پردازند از دست‌زدن به خاک خودداری کنند.
در صورت علاقه‌مندی به باغبانی، حتما از دستکش باغبانی استفاده کنند و محصولات غذایی به خصوص میوه‌ها و سبزی‌ها را به صورت کامل و دقیق ضدعفونی كنند.
میزان انتقال انگل از راه جفت به جنین در سه ماه سوم بارداری به بیشترین میزان خود (حدود 65 درصد) می‌رسد، اما این نوزادان اغلب در زمان تولد بی‌نشانه هستند.
خانم‌ها باید قبل از بارداری، دوران بارداری و پس از تولد نوزاد خود، تمام موارد مشکوک به بیماری را از محیط زندگی خود دور کنند. این موارد مشکوک می‌تواند حیوان خانگی باشد که احتمال آلودگی او به بیماری وجود دارد.
توکسوپلاسموزیس باعث نازایی و سقط جنین می شود
بیشترین آزمایشات صورت‌گرفته برای احتمال نازایی و سقط جنین با ریشه حیوانات خانگی، مربوط به گربه و بیماری توکسوپلاسموزیس است.
درباره ارتباط توکسوپلاسموزیس با نازایی، تحقیقات متنوعی شده که برخی از آنها منجر به اثبات این ارتباط شده است.
در این تحقیقات میزان آنتی‌بادی‌های بدن زنان باردار و زنان نازا که در معرض توکسوپلاسموزیس بودند بررسی شده است.
محققان به این نتیجه رسیده‌اند که میزان آنتی‌بادی در زنانی که نازایی داشتند بالاتر بوده است. بنابراین ارتباطی را بین عفونت توکسوپلاسموزیس با نازایی به‌دست آورده‌اند.
این بیماری می‌تواند روی تخمک‌گذاری یا هیپوتالاموس تاثیر بگذارد و یا باعث آسیب اندومتر (دیواره داخلی رحم) شود، ولی در عین حال مقالاتی نیز این مسئله را رد کرده‌اند.
پیش‌از این، در مورد ارتباط عفونت توکسوپلاسموزیس با سقط جنین رابطه‌های معناداری کشف شده بود. این عفونت در خانم‌های باردار، فقط بر سقط‌هایی که یک‌بار رخ می‌دهند اثرگذار است.
از آنجا که سطح ایمنی زنان باردار پایین است، اگر خانمی قبل از شروع بارداری دچار این بیماری شود، 5 تا 15 درصد ممکن است در اوایل حاملگی دچار سقط جنین شود و یا ناهنجاری‌هایی مانند عقب‌ماندگی‌ها، نارسایی چشمی و… در نوزاد بروز کند.
توصیه ها
توصیه می‌شود زنانی که باردار هستند نکات بهداشتی در مواجهه با حیوانات خانگی را رعایت نمایند و از دست‌زدن به آنها خودداری کنند.
زن حامله علاوه بر این، با‌دست‌زدن به گوشت آلوده نیز می‌تواند چنین بیماری‌ای را بگیرد.
احتمال ابتلا به عفونت توکسوپلاسموزیس از طریق مصرف گوشت‌های نیم‌پز نیز وجود دارد.
از سوی دیگر گربه‌ای که گوشت خام حیوانات دیگر مثل پرنده و موش را مصرف می‌کند، می‌تواند این عفونت را منتقل کند.
منابع:
هفته نامه سلامت
همشهری
تبیان
