پیچ خوردگی یا تورشن بیضه ( testicle torsion ) حالتی اورژانسی بوده و احتیاج به اقدام جهت تشخیص و درمان دارد. این بیماری تقریبا ۴۰ درصد موارد درد ناگهانی بیضه را تشکیل می دهد و مهم ترین تشخیصهای افتراقی آن شامل تورشن آپندیکس بیضه، ادم ایدیوپاتیک اسکروتوم، ورم بیضه و اپیدیدیم و تورشن اپیدیدیم می باشد.
پیچ خوردگی بیضه عبارت است از پیچ خوردگی طناب اسپرماتیک بیضه که گاهی به طور برگشت ناپذیر به بیضه آسیب می زند. پیخ خوردگی بیضه معمولاً تنها در یک طرف رخ می دهد. مردان را در تمام سنین مبتلا می کند ولی در نوجوانان (۲۰-۱۲ ساله ) شایع تر است .
چرخش طناب بیضه پدیده غیر شایعی است که اکثرا در مردان بالغ دیده می شود و منجر به اختلال خونرسانی بیضه می گردد بطوری که اگردرمان در عرض ۳ تا ۴ ساعت انجام نشود ممکن است باعث چروکیدگی دائمی بیضه گردد .
بیضه های پایین نیامده مستعد پیچ خوردگی هستند . بسیاری ازموارد پیچ خوردگی در زمان نوزادی رخ می دهد . اسیب فیزیکی نیز می تواندزمینه ساز باشد.در نیمی از بیماران پیچش در زمان خواب اتفاق می افتد ودر اکثر موارد نقص مادرزادی یک قسمت کیسه بیضه وجود دارد.
بنظر می رسد دراکثر موارد علت ایجاد پیچ خوردگی وجود یک قسمت کیسه بیضه حجیمی است که باعث چرخیدن بیضه می شود.
گرفتگی یک عضله مخصوص آن قسمت باعث می شود که در سمت چپ ، بیضه در خلاف جهت عقربه های ساعت ( اگر از پایین تخت به بیمارخوابیده نگاه شود ) و در سمت راست در جهت عقربه های ساعت بچرخد.
درد شدیدناگهانی در یک پسر جوان که بدنبال آن تورم بیضه و قرمز شدن پوست کیسه بیضه، درد پایین شکم و تهوع و استفراغ ایجاد می شود نشانه پیچ خوردگی طناب حاوی اسپرم های مردانه است.
در معاینه ، عضو حساس و متورم به بالا کشیدهشده است مشاهده می شود . در بیمارانی که ایستاده باشند بیضه هایی که مستعدپیچ خوردن باشند به حالت افقی قرار می گیرند .پیچش طناب بیضه منجر بهایجاد درد بیضه و عدم وجود یک رفلکس طبیعی ان قسمت بنام رفلکس کرماستریکمی شود.بالا آوردن بیضه ممکن است درد را تشدید کند.
البته درد عفونت اپیدیدیمکه خیلی شبیه به درد پیچش بیضه است معمولا با مانور مذکور کاهش می یابد ودر عرض چند ساعت چرک های خون بالا می رود.یکی عفونت قسمت دیگری از کیسه بیضه بنام اپیدیدیم است . یکی اوریون ان قسمتهاست و دیگری ضربه است.
همچنین ممکن است بطور خودبخودی ضمائم بیضه دچار چرخش شوند این پدیده معمولا در پسر بچه های زیر ۱۶ سال اتفاق می افتد.درد بیضه اولین علامت است که پس از ان توده کوچک و حساس در قطب فوقانی بیضه لمس می شود .و این علامت بسیار اختصاصی است بطوری که اگر با کشیدن پوست روی ان توده آبی رنگی دیده می شود.
در معاینات بعدی تمام بیضه متورم و حساس است که در اینمرحله افتراق پیچش بیضه از ضمائم مطرح می شود.
عوامل دیگر ایجاد کننده پیچ خوردگی بیضه :
-صدمات و ضربه های بیضه
– سرطان بیضه
–اوریون بیضه
– درد پس از وازکتومی
– درد ارجاعی از میزنای
– عفونت پروستات
– تحریکات جنسی
– باد فتق پیشرفته
– اختلالات موضعی بیضه ( سرطان خون بیضه ای ، داروها ، گرفتگی عضله مخصوص آن قسمت بنام کرماستر )
– دردهای راجعه (سنگ میزنای ، اپاندیسیت حاد ، گشاد شدگی یک شریان بزرگ نزدیک بیضه بنامایلیاک ، التهاب اعصاب آن قسمت )
– التهاب بعضی لایه های پوستی کیسه بیضه
– التهاب غدد لنفاوی ان قسمت
– کشش اتصالات عضلانی ان قسمت به استخوانهایان منطقه .
علایم شایع پیچ خوردگی بیضه :
-درد ناگهانی یک بیضه
-تورم ، قرمزی و حساسیت به لمس بیضه دان
-تهوع و استفراغ
-تعریق
-ضربان قلب سریع در صورت شدید بودن علل
علل پیچ خوردگی بیضه
معمولاً ناشناخته . گاهی در هنگام تولد وجود دارد یا ممکن است به ندرت در اثر انقباض شدید عضلات متصل به بیضه و طناب اسپرماتیک ایجادشود.
پیشگیری پیچ خوردگی بیضه
در هنگام شرکت در ورزش های تماسی برای پیشگیری از آسیب تناسلی از بیضه بند استفاده کنید.
عواقب مورد انتظار
گاهی پیچ خوردگی خود به خود تصحیح می شود؛ علایم از بین می روند و درمانی لازم نیست. البته بیضه معمولاً بدون ترمیم آسیب می بیند مگر این که جراحی در عرض ۴-۳ ساعت پس از شروع علایم انجام شود. اگر قرار باشد یک بیضه برداشته شود، باید برای بلوغ طبیعی ، زندگی جنسی و تولیدمثل طبیعی ، هورمون های کافی برای بیضه سالم باقی مانده فراهم شود.
عوارض احتمالی
مرگ سلول های بیضه در اثر کاهش یا انسداد جریان خون.بیضه آسیب دیده و طناب اسپرماتیک در این حالت باید برداشته شوند.
درمان پیچ خوردگی بیضه
بررسی ها نشان می دهد که تشخیص و درمان سریع جراحی بیمارانی که با درد و یا تورح حاد بیضه مراجعه می کنند می تواند از انجام ارکیدکتومی و یا اپندکتومی جلوگیری نماید.معمولاً تشخیص تنها با معاینه فیزیکی گذاشته می شود ولی سونوگرافی نیز ممکن است انجام شود.
جراحی برای رفع پیچش طناب اسپرماتیک پیچ خورده و اتصال بیضه آسیب دیده به سطح داخلی جدار بیضه دان که مانع عود می گردد. جراحی برای پیشگیری از پیچ خوردگی ، احتمالاً برروی بیضه غیرمبتلا نیز انجام خواهد شد.پس از جراحی ، از کیسه یخ برای تسکین درد و تورم استفاده کنید.
یخ را در پلاستیک بگذارید. آن را در طرف آسیب دیده بگذارید و با یک پارچه یخ را از پوست جدا کنید. هر بار ۱۰-۵ دقیقه یخ را روی موضع قرار دهید. در صورت لزوم این کار را تکرار کنید.
داروها
بعد از جراحی ، ممکن است مسکن ها تجویز گردند.
فعالیت
بعد از جراحی به تدریج فعالیت های طبیعی خود را از سر بگیرید.
رژیم غذایی
رژیم غذایی خاصی ندارد.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
-اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم پیچ خوردگی بیضه را داشته باشید. این ، یک اورژانس است !
-اگر علایم عفونت پس از جراحی آغاز شوند. این علایم عبارتند از تب ، لرز، درد عضلانی ، -سردرد، سرگیجه و احساس ناخوشی عمومی
-اگر خونریزی بیش از حد در محل جراحی رخ دهد.
منبع:fa.parsiteb.com
