چرخه تخمک گذاری اثرات جانبی در پی دارد که آگاهی از آن ها می تواند در حفظ سلامتی تان به شما کمک کند.
برخی از دردها و عارضه ها به راحتی قابل بازگوکردن حتی پیش محرم ترین افراد خانواده هم نیستند و برای مثال مانند سردرد یا پادرد نمی توان با مطرح کردنشان، از دیگران کمک خواست.
یکی از مواردی که به دلیل عرف جامعه و به نوعی تابوبودن گفت و گو در مورد آن، کمتر مورد توجه قرار می گیرد، بهداشت و سلامتی ناحیه شرمگاه و دستگاه تناسلی است. حتی برخی از افراد در این مسیر چنان به افراط می افتند که از طرح موضوع و مراجعه به پزشک متخصص هم اجتناب می کنند.
از دیگرسو سلامتی کل بدن انسان، با سلامتی و رعایت بهداشت تمام دستگاه ها و اعضای بدن ارتباط مستقیم دارد و اگر سلامت بودن هر یک از این اعضا، به هر دلیلی، چه از سرِ ناآگاهی و چه از سری بی مبالاتی و بی توجهی به خطر بیفتد، در نهایت این جسم و روح آدمی است که تاوان آن آسیب را خواهدپرداخت؛ آسیب هایی که گاه جبران ناپذیر هستند. در این مطلب به برخی دردهای شایع در دوران قاعدگی و نیز راهکارهای تسکین آن ها پرداخته ایم. همچنین توصیه هایی در مورد چگونگ رعایت بهداشت و حفظ سلامتی در این دوران ارائه شده است.
در دوره تخمک گذاری و قاعدگی که نوعی پاک سازی طبیعی بدن در ناحیه رحم محسوب می شود، تغییرات شگفت انگیزی در بدن اتفاق می افتد. در اواسط دوره تخمک گذاری، تمایل به برقراری رابطه زناشویی به اوج خود می رسد. هم چنین بسیاری از زنان در این دوره، انرژی بیشتری در خود احساس می کنند. با وجود این و در این مرحله، خطراتی متوجه زنان است که معمولا کمتر به آن اهمیت داده می شود. احتمال ابتلا به عفونت از جمله این خطرات است.
تحقیقات جدید نشان داده است که تغییراتی که قبل و در طول دوره تخمک گذاری در میزان استروژن به وجود می آید، سیستم ایمنی بدن فرد را ضعیف می کند و در نتیجه ضعیف شدن سیستم ایمنی، او در معرض ابتلا به انواع بیماری ها مثل انواع بیماری های عفونی، سرماخوردگی و آنفلوآنزا قرار می گیرد. از طرف دیگر در این دوره، با افزایش میل جنسی و در نتیجه فعالیت جنسی بیشتر، این امکان وجود دارد که سلامت جنسی فرد و همسرش هم در خطر باشد.
تحقیقی تازه نشان داده است که احتمال این که شخص در مرحله تخمک گذاری، مبتلا به عفونت های قارچی ناحیه تناسلی شود، به مراتب بیشتر خواهد بود، بنابراین، این تحقیق در تایید تحقیقات قبلی خواهدبود که نشان می داد در این دوره سیستم ایمنی بدن ضعیف تر می شود. به گفته دکتر «میگوئل رلس» با کاهش قدرت سیستم ایمنی، توانایی بدن برای مبارزه با ویروس هایی مثل (HIV) و (HPV) نیز کاهش می یابد.
به گفته الیسا دواک، متخصص بیماری های زنان و نویسنده کتاب (V for Vagina) «خیلی از مراجعه کنندگان من، زنانی هستند که در دوره تخمک گذاری دچار عفونت های قارچی یا باکتریالوژارینوزیس شده اند.» او هم چنین اشاره می کند که در این دوره ممکن است زگیل های واژینالی هم ایجاد شود.بنابراین هر ماه و در دوره تخمک گذاری، می توانید با تغذیه مناسب به تقویت سیستم ایمنی خود کمک و از ابتلا به انواع بیماری ها جلوگیری کنید.
غذای سالم میل کنید، به اندازه کافی استراحت و از استعمال دخانیات اجتناب کنید. حتما تا به حال چندین بار این توصیه ها را شنیده اید، اما باید بدانید که پیروی از این نکات بسیار بااهمیت بوده، سیستم ایمنی بدنتان را در مقابل میکروب ها مقاوم تر می کند.
راهکارهایی برای کاهش درد دوران قاعدگی
1- تغییر رژیم غذایی: کم کردن مواد غذایی پرچرب و افزایش مصرف سبزی ها در رژیم غذایی می تواند به کاهش درد دوران قاعدگی کمک کند. آلدو پالمیری، استاد دانشگاه (UCLA) معتقد است رژیم غذایی کم چرب و گیاهی، نه تنها برای سلامتی مفید است بلکه به طور کلی باعث کاهش التهاب های بدن می شود.
2- مصرف مسکّن های مناسبت: معمولا بسیاری از افراد ترجیح می دهند برای کاهش درد خود به داروها پناه نبرند. به گفته دکتر پالمیری مصرف متعادل داروهای غیراستروییدی و ضدالتهاب مثل ایبوپرفون یا ناپروکسن می تواند در کاهش درد به شما کمک کند. در دوران قاعدگی بر اثر آزاد شدن موادی به نام پروستا گلاتدین ایجاد می شود که این داروها باعث کاهش تولید این ماده می شوند و به طور کلی درد و التهاب را کم خواهندکرد.
3- مصرف دم نوش: تحقیقات نشان داده مصرف بعضی از انواع دم نوش در کاهش درد قاعدگی موثر است. چون بعضی از گیاهان می توانند مانند استروژن عمل کنند. با این حال ار سابقه مصرف داروهای رقیق کننده خون یا سرطان های ناشی از هورمون را دارید، پیش از مصرف این دوم نوش ها با پزشک خود مشورت کنید.
طبق تحقیق انجام شده در (University of Maryland Medical Center) یکی از دم نوش هایی که برای کاهش درد قاعدگی مناسب است، این گونه تهیه می شود؛ دو قاشق چای خوری چوب دارچین را به همراه یک لیوان آب بجوشانید، سپس به مدت 15 دقیقه دم نوش حاصل شده را هم بزنید و سه وعده در طول روز میل کنید اما اگر از داروهایی مثل قرص های فشار خود یا لیتیوم استفاده می کنید، حتما پیش از نوشیدن دم نوش با پزشک خود مشورت کنید. اضافه کردن نعنا به دم نوش هم برای کاهش درد موثر خواهدبود.
4- روغن ماهی و ویتامین B1: براساس تحقیقات منتشرشده در نشریه (Global Journl of Health Science) یکی دیگر از راه های طبیعی برای کاهش درد دوران قاعدگی، مصرف مکمل های روغن ماهی، ویتامین (B1) یا هردوی آن هاست.
5- ماساژ با روغن گیاهی: طبق مطالعات منتشر شده در نشریه (Journal of Obstetrics and Gynaecology Research) استفاده از روغن های گیاهی و ماساژ می تواند در کاهش درد دوران قاعدگی موثر باشد و زنانی که از روغن های گیاهی مثل روغن زیتون برای ماساژ استفاده کرده بودند، طی یک الی دو روز بعد، درد کمتری داشتند.
6- استفاده از کیسه آب گرم: طبق گفته دکتر پالمیری، استفاده از کیسه آب گرم به اندازه مصرف داروی ایبوپروفن برای کاهش درد تاثیرگذار خواهدبود.
7- بالابردن سطح ایندورفین بدن: ترشح ایندروفین در بدن به کاهش درد قاعدگی کمک می کند. داشتن رابطه زناشویی رضایت بخش یا انجام ورزش می تواند باعث افزایش ترشح ایندورفین در بدن شود. مطمئنا ورزش در دوران قاعدگی سخت به نظر می رسد، اما انجام حرکات ورزشی مناسب در کاهش درد به شما کمک خواهدکرد. برای این که حکرات مناسب ورزشی را بیابید، می توانید از متخصص کمک بگیرید.
8- رژیم غذایی منیزیم دار: براساس تحقیقات دکتر جارا سیمز، استادیار دانشگاه کالیفرنیا، مصرف منیزیم در رژیم غذایی از جمله مورادی است که در کاهش درد قاعدگی تاثیرگذار است. می توانید از مواد غذایی یا مکمل های منیزیم دار استفاده کنید. منیزیم در تنظیم عملکرد اعصاب و ماهیچه ها موثر است. برای مثال، 30 گرم بادام یا نصف پیمانه اسفناج پخته حاوی 80 میلی گرم منیزیم است.
قاعدگی نامنظم
فاصله بین هر قاعدگی معمولا در بیشتر خانم ها بین 23 تا 35 روز است. یک زن ممکن است تنها یک الی چهار بار در سال خونریزی داشته باشد یا امکان دارد دو الی سه بار در ماه خونریزی همراه با لکه بینی را تجربه و همراه با آن، مقدار زیادی خون دفع کند. عوامل زیادی می تواند علت بروز قاعدگی نامنظم باشد.
• کاهش یا افزایش وزن به مقدار زیاد
• ورزش بیش از حد
• سوءتغذیه (رژیم غذایی سرشار از کربوهیدارت)
• استعمال دخانیات
• مصرف مواد مخدر
• کافئین
• بی نظمی در خوردن غذا
• استرس بیش از حد
• تخمدان پلی کیستیک
• ناهنجاری های رحمی
• ناهنجاری های هورمونی مرتبط با پری منوپاز
• شیمی درمانی
• سقط جنین
• قرار داشتن در دوران شیردهی
• مشکلات مربوط به ناهنجاری در عملکرد تیرویید
پنج نکته مهم برای سنجش میزان سلامتی در دوران قاعدگی
معمولا گفته می شود برای حفظ سلامت بدن باید ادرار و مدفوع خود را بررسی و در صورت مشاهده خون در آن ها، بهتر است سریعا به دکتر مراجعه کنیم. همین موضوع درباره عادت ماهانه هم صدق می کند، به این شکل که باید هر بار مقدار خون دفع شده و رنگ آن را بررسی کنیم و اگر مشکلی وجود داشت، با پزشک متخصص در میان بگذاریم. در ادامه به پنج نکته مهمی که خانم ها در هر سنی باید طی دوران قاعدگی خود به آن توجه کنند، اشاره می کنیم.
1- در دوران قاعدگی
دیسمنوریا، نام پزشکی درد دوران قاعدگی است که در نتیجه ریختن دیواره رحم ایجاد می شود. این حالت برای 50 درصد از زنان اتفاق می افتد. ترشح مقدار زیاد هرومون پروستاگلاندین باعث به وجود آمدن درد و التهاب در رحم می شود. انقباض شدید قسمت پایینی شکم در دوران قاعدگی می تواند باینگر مشکلات حادی مثل آندومتریوزیس باشد.
در این بیماری، بافت رحم خارج از خود رحم و عموما داخل لگن رشد می کند. این مسئله باعث می شود در زمان قاعدگی و ریزش دیواره رحم، فضایی برای خروج خون وجود نداشته باشد. بین هفت تا 10 درصد از زنان به بیماری آندومتریوزیس دچارند.
2- رنگ خون
اگرچه ممکن است توجه به رنگ خون خارج شده ناخوشایند به نظر برسد، اما در تعیین میزان سلامت هورمون های فرد بسیار موثر است. هورمون ها در یک دوره چهارماهه تغییر می کنند و همین مسئله، رنگ و غلظت خون را هنگام قاعدگی تعیین می کند. زنان به طور معملو سه الگوی رنگی را در طول عادات ماهانه تجربه می کنند که شامل خونریزی تیره رنگ، خونریزی شفاف و روشن و خونریزی نه خیلی پررنگ و نه خیلی روشن است.
خونریزی تیره رنگ معمولا نشان دهنده استروژن بالاست. حالتی که در آن خون شفاف تر و کمک رنگ تر نزدیک به صورتی رنگ است، نشان دهنده سطح پایین استروژن است. کمبود این هورمون باعث خشکی ناحیه تناسلی، کاهش تمایل جنسی، ریزش مو و حتی ضعف جسمانی می شود.
زنانی که این نوع خونریزی را تجربه می کنند، معمولا قاعدگی نامنظمی دارند. خونریزی عادی و قرمز رنگی که نه خیلی پررنگ باشد و نه کم رنگ، بهترین حالت قاعدگی محسوب می شود و عموما منظم است اما این افراد هم ممکن است گاهی دچار ناهماهنگی هورمونی شوند.
3- میزان خونریزی
به نظر می رسد میزان خونریزی در دوران قاعدگی زیاد باشد اما این طور نیست و معمولا خونریزی به اندازه فنجان تخمین زده شده است اما امکان قاعدگی سنگین هم وجود دارد که معمولا به علت فقر آهن یا آنمی اتفاق می افتد. گاهی هم خونریزی های شدید به علت کیست های رحم یا دهانه رحم، آندومتریوزیس و… به وجود می آید.
این مشکل معمولا در زنان بالای 35 سال بیشتر دیده شده است. خونریزی به میزان اندک، می تواند به علت تغییرات هورمونی، سوءتغذیه یا استرس باشد. کسانی که از قرص های هورمونی ضدبارداری استفاده می کنند هم خونریزی کمی خواهندداشت. هم چنین بیماری های پلی کیستیک، اتوایمیون سیستم و سندرم آشرمن در بروز این مسئله موثرند.
4- نظم قاعدگی
منظم بودن قاعدگی نشان دهنده سلامتی فرد است و معمولا هر 21 الی 35 روز یک بار اتفاق افتاده، دو تا هفت روز ادامه دارد. اگر مدت زمانی قاعدگی بیش از هفت روز بکشد به علت کاهش وزن، استرس، حاملگی، استفاده از داروهای خاص یا حتی سرطان رحم خواهدبود. البته گاهی اوقات افراد سالم هم دچار قاعدگی نامنظم می شوند که در این صورت طبیعی خواهدبود و مشکلی به وجود نخواهدآمد.
5- خونریزی بعد از قاعدگی
گایه برخی از افراد زمانی که احساس می کنند دوره قاعدگی شان به پایان رسیده است، خونریزی می کنند. در بعضی موارد لکه های خون نشان دهنده سرطان، عفونت ناحیه تناسلی یا عدم تعادل در ترشح هورمون هاست.
