هرچند که بیمار شدن ربطی به روز، ماه و فصل خاصی ندارد، اما برخی بیماری‌ها در فصل‌های خاصی از سال شیوع بیشتری دارند. پاییز هم از این موضوع مستثنی نیست و این فصل زیبا هم بیماری‌های خاص خودش را دارد.
سرماخوردگی، سینوزیت، آنفلوآنزا و عفونت‌های ویروسی از بیماری‌های شایع در فصل پاییز هستند. در همین رابطه پزشکان با اشاره به شیوع بیماری‌های ویروسی در فصل پاییز هشدار می‌دهند که این بیماری‌ها به شدت واگیردار بوده و بیشتر در میان دانش‌آموزان که نکات بهداشتی را رعایت نمی‌کنند، دیده می‌شود.
علائم سرماخوردگی به دو صورت تنفسی و گوارشی بروز می‌کند و گاهی اوقات هم سیستم تنفسی و هم گوارشی را با هم درگیر می‌کند. دل‌درد، اسهال و استفراغ از علائم گوارشی و سرفه، تنگی‌نفس و تب و لرز از علائم تنفسی این بیماری ویروسی است.
جالب است بدانید این بیماری به شدت واگیردار است و از طریق هوا، آب و غذا به فرد دیگری منتقل می‌شود.
البته جای نگرانی نیست چراکه این بیماری ویروسی خطرناک نیست و با استراحت کافی در منزل و خوردن غذاهای گرم مانند انواع سوپ‌های مقوی بهبود می‌یابد. البته در مواردی که شدت بیماری زیاد باشد، نیاز به معاینه پزشک و درمان دارویی است.
آنفلوآنزا نیز نوع دیگری از عفونت‌های تنفسی است که با تب و دردهای عضلانی شدید همراه است و به آن سرماخوردگی حاد عفونی هم گفته می‌شود.
آنفلوآنزا با تب و لرز شدید همراه است و از یک سرماخوردگی ساده به سرماخوردگی شدید تبدیل می‌شود. معمولا در ماه‌های آبان و آذر احتمال ابتلای فرد به آنفلوآنزا بسیار زیاد است
البته اگر فکر می‌کنید که هوای سرد باعث می‌شود بیشتر در معرض سرماخوردگی یا آنفلوآنزا قرار بگیرید، در اشتباه هستید. بر اساس تحقیقات انجام شده واقعیت این است که گرچه سرماخوردگی و آنفلوآنزا در فصل زمستان شیوع بیشتری دارند، اما این امر بیشتر ناشی از محبوس‌شدن در فضاهای بسته است. ویروس‌ها در هوای خشک، گرم و محیط‌های بسته که هوا به خوبی در آن جریان ندارد، بیشتر پخش می‌شوند و احتمال تماس مستقیم با میکروب‌ها بیشتر است. به علاوه سیستم‌های گرماده، مخاط را که دفاع طبیعی بدن در مقابل ویروس‌هاست، خشک می‌کند.
برخی نیز به اشتباه معتقدند که موی خیس و قرار گرفتن در معرض هوای سرد بعد از حمام سبب بروز سرماخوردگی می‌شود، اما واقعیت این است که هر چند چاییدن در صورتی که احساس ضعف هم می‌کنید، ممکن است مقاومت بدن شما را کم کند، اما فقط در صورتی مبتلا به این بیماری می‌شوید که با ویروس سرماخوردگی یا آنفلوآنزا تماس پیدا کنید. در حقیقت اگر بیمار هستید کمی هوای تازه می‌تواند شما را سر حال بیاورد.
باور اشتباه دیگر این است که تب خفیف را باید با آسپیرین یا استامینوفن درمان کرد. تب خفیف، روش بدن برای مقابله با ویروس‌هاست. به علاوه تب خفیف به گردش پادتن‌ها در سراسر بدن کمک می‌کند.
به گفته پژوهشگران، عامل سرماخوردگی یا آنفلوآنزا به سیستم ایمنی بدن حمله می‌کند و به این ترتیب برای برخورداری از دستگاه ایمنی قوی‌تر به ویژه در فصل زمستان، باید روزانه آنتی‌اکسیدان‌های حاوی ویتامین‌های A ، C و E مصرف شود.
داشتن یک رژیم غذایی سالم و متنوع، خواب کافی، کنترل استرس و انجام ورزش، بدن را در مقابل بیماری‌ها مقاوم می‌کند.
آلرژی پاییزی
آلرژی افراد نسبت به گرده گیاهان در فصل پاییز تشدید می‌شود، اما بروز بیماری‌های آسم و آلرژی در این فصل نگران‌کننده نیست و در اکثر موارد، با اتمام فصل، کاملا بهبود پیدا می‌کنند.
آب‌ریزش و خارش بینی، عطسه و در حالت شدید، تنگی نفس از مهم‌ترین علایم بروز آلرژی در این فصل است
دکتر علیرضا ملکوتی، عضو انجمن گوش، حلق و بینی ایران در این باره می‌گوید:
«مصرف خودسرانه و بی‌رویه داروی آنتی‌هیستامین هنگام آلرژی پاییزی، باعث مقاومت دارویی می‌شود.
آلرژی پاییزی اگر منحصر به ایجاد علائم در بینی و سینوس باشد، باید بیمار به متخصص گوش، گلو و بینی مراجعه کند. پزشک با علائمی که از بیمار می‌گیرد، معمولا از داروهای استنشاقی موضعی (مثل اسپری بینی) استفاده می‌کند. درمان آلرژی پاییزی به کمک داروهای استنشاقی کوتاه‌مدت است و حدود سه هفته طول می‌کشد. اگر علائم فرد مبتلا کاهش یافت، می‌تواند با توجه به توصیه پزشک استفاده از آن را قطع کند.
این‌که گفته می‌شود داروهای استنشاقی نباید به علت داشتن کورتون مصرف شوند، درست است، اما مصرف آنها در زمان کوتاه و مقطعی و البته با تجویز پزشک، عارضه‌ای در پی ندارد.
در واقع آلرژی یک بیماری روشن و خاموش است، یعنی گاهی اوقات علائم آن روشن است و گاهی اوقات خاموش، که در هنگام روشن‌شدن آن، مصرف داروهای استنشاقی و برخی آنتی‌هیستامین‌ها به مقدار محدود می‌تواند این علائم را کاهش دهد. البته توصیه می‌شود آنتی‌هیستامین‌های جدید مصرف شوند، چراکه خواب‌آلودگی آنها کمتر است و توصیه می‌شود افراد، هنگام عصر آن را مصرف کنند تا اگر خواب آلودگی هم دارد، در شب ظاهر شود.»
افسردگی پاییزی یا افسردگی فصلی
با آغاز فصل پاییز و کوتاه طول روزها و کاهش تابش نور خورشید، برخی افراد غمگین و افسرده می‌شوند. افراد مبتلا به این اختلال روحی تمایل پیدا می‌کنند که بیشتر بخوابند و پرخوری کنند. آنها ممکن است احساس خستگی مفرط داشته باشند و از طرفی هم قادر نیستند برنامه منظم خود را انجام دهند.
در واقع کاهش نور خورشید منجر به افزایش ترشح هورمون ملاتونین می‌شود که این امر نیز احساس خواب‌آلودگی و خستگی را در افراد مبتلا افزایش می‌دهد. وقتی فصل بهار می‌رسد، این علائم به تدریج از بین می‌روند. پزشکان معتقدند این اختلال، یک مشکل واقعی است و نیاز به تشخیص و درمان دارد.
برخی افراد به لحاظ ژنتیکی مستعد ابتلا به این اختلال هستند که البته در زنان به مراتب بیشتر از مردان است و به نظر می‌رسد که از سال‌های نوجوانی آغاز می‌شود.
دکتر صادقی، روان‌پزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره می‌گوید:
«بیشتر افراد مبتلا به افسردگی فصلی اذعان دارند که در نیمه دوم سال و گاهی در روزهای ابری بدخلق شده و خسته و خواب‌آلود هستند، پرخوری می‌کنند و چاق می‌شوند و توانایی فعالیت آنها کم می‌شود. در حالی که در نیمه اول سال این گونه نیست و این فرآیند هر سال برای آنها تکرار می‌شود.
درمان این بیماری شامل نوردرمانی و تجویز دارو برای اصلاح اختلال ترشحات مغزی است، یعنی در محیط خانه یا کار بیماران باید یک منبع نور با شدت خاص قرار بگیرد که فضای اتاق را مانند یک روز آفتابی، روشن کند. البته گاهی اوقات روان‌درمانی هم صورت می‌گیرد و اگر امکان عملی وجود داشته باشد بهتر است بیمار به مناطق گرم و آفتابی مثل جنوب کشور خودمان مهاجرت کند.»
منبع:isna.ir
