خشکسالی به وضعیتی گفته می شود که در آن میزان بارش باران در یک منطقه به اندازه کافی نباشد تا نیازهای کشاورزی و مهم را تامین کند. ایران کشوری خشک و نیمه خشک می باشد که در سال های اخیر با کمبود نسبی آب مواجه می باشد. خشکسالی یکی از مشکلات اصلی کشاورزان می باشد و این خوف میان باغداران وجود دارد. خشکسالی باعث کاهش بارندگی، افزایش دما و تبخیر، و کاهش منابع آب زیرزمینی می شود. این عوامل باعث کاهش تولید محصولات کشاورزی، افزایش هزینه های کشاورزی، کاهش کیفیت محصولات و حتی از بین رفتن محصولات کشاورزی می شود.
علل ایجاد خشکسالی در ایران
خشکسالی در ایران دارای عوامل مختلفی می باشد که در ادامه هریک را در ادامه بررسی خواهیم نمود :
-
تغییر اقلیم : تغییر اقلیم یکی از مهمترین عوامل ایجاد خشکسالی در ایران است. افزایش دما و کاهش بارندگی از پیامدهای تغییر اقلیم در ایران هستند که باعث خشکسالی میشوند. بر اساس گزارش سازمان هواشناسی ایران، میانگین دمای هوا در ایران از سال 1960 تاکنون حدود 1.5 درجه سانتیگراد افزایش یافته است. این افزایش دما باعث شده است که تبخیر آب از سطح زمین افزایش یابد و منابع آبی کاهش پیدا کنند. همچنین، میانگین بارندگی در ایران از سال 1960 تاکنون حدود 10 درصد کاهش یافته است. این کاهش بارندگی باعث شده است که منابع آبی کشور محدودتر شوند.
-
مصرف بیش از حد آب : کشاورزی بخش عمدهای از مصرف آب در ایران را به خود اختصاص میدهد. طبق آمار سازمان آب و برق ایران، حدود 90 درصد آب مصرفی در ایران در بخش کشاورزی استفاده میشود. در اکثر مناطق ایران، آب برای کشاورزی بیش از حد برداشت میشود. این امر باعث کاهش منابع آبی زیرزمینی و ایجاد خشکسالی میشود.
-
توسعه نامتوازن : توسعه نامتوازن در برخی مناطق ایران نیز باعث خشکسالی میشود. برای مثال، توسعه کشاورزی در مناطقی که از منابع آبی محدودی برخوردار هستند، باعث خشکسالی میشود. در برخی مناطق ایران، منابع آبی محدود هستند و برای توسعه کشاورزی مناسب نیستند. با این حال، به دلیل افزایش جمعیت و نیاز به تولید بیشتر محصولات کشاورزی، در این مناطق کشاورزی توسعه یافته است. این امر باعث خشکسالی و کاهش منابع آبی در این مناطق شده است.
راهکارهای مقابله با خشکسالی در ایران
برای مقابله با خشکسالی در ایران، باید اقدامات مختلفی انجام شود. برخی از این اقدامات عبارتند از:
اصلاح الگوی کشت یکی از مهمترین راهکارهای مقابله با خشکسالی در ایران است. در شرایط خشکسالی، کشت محصولاتی که با شرایط خشکسالی سازگار هستند، میتواند به کاهش تأثیر خشکسالی بر تولید محصولات کشاورزی کمک کند. برخی از محصولاتی که با شرایط خشکسالی سازگار هستند عبارتند از:
جو
|
کاهو
|
نخود
|
لوبیا
|
لپه
|
عدس
|
-
مدیریت منابع آب : مدیریت منابع آب به معنای استفاده بهینه از منابع آب موجود است. برای مثال، استفاده از روشهای آبیاری نوین مانند آبیاری قطرهای میتواند به صرفهجویی در مصرف آب کمک کند.
-
توسعه فناوریهای آبیاری نوین : توسعه فناوریهای آبیاری نوین به معنای استفاده از روشهای آبیاری که باعث صرفهجویی در مصرف آب میشوند. برای مثال، استفاده از روشهای آبیاری نوین مانند آبیاری قطرهای میتواند به صرفهجویی در مصرف آب کمک کند. مدیریت منابع آب نیز یکی دیگر از راهکارهای مقابله با خشکسالی در ایران است. مدیریت منابع آب به معنای استفاده بهینه از منابع آب موجود است. برخی از اقداماتی که میتوان برای مدیریت منابع آب انجام داد عبارتند از:
-
استفاده از روشهای آبیاری نوین: روشهای آبیاری نوین مانند آبیاری قطرهای و آبیاری بارانی کم فشار، باعث صرفهجویی در مصرف آب میشوند.
-
کاهش کشت محصولات آببر: کشت محصولات آببر مانند برنج و نیشکر در مناطقی که منابع آبی محدودی دارند، باعث افزایش مصرف آب میشود.
-
احداث سدها و قنوات: احداث سدها و قنوات میتواند به ذخیرهسازی آب و افزایش منابع آبی کمک کند.
-
بهینهسازی شبکههای آبیاری: بهینهسازی شبکههای آبیاری میتواند به کاهش هدررفت آب کمک کند.
آثار خشکسالی بر کشاورزی
خشکسالی دارای یکسری آثار مخربی می باشد که باید به آنها آگاه باشیم :
-
کاهش تولید محصولات کشاورزی : یکی از مهمترین آثار خشکسالی بر کشاورزی، کاهش تولید محصولات کشاورزی است. در شرایط خشکسالی، گیاهان به دلیل کمبود آب، نمیتوانند به طور کامل رشد کنند و محصول مناسبی تولید کنند.
-
افزایش هزینههای تولید : خشکسالی باعث افزایش هزینههای تولید محصولات کشاورزی نیز میشود. در شرایط خشکسالی، کشاورزان باید برای تأمین آب مورد نیاز محصولات خود، هزینههای بیشتری را صرف کنند.
-
کاهش کیفیت محصولات کشاورزی : خشکسالی باعث کاهش کیفیت محصولات کشاورزی نیز میشود. در شرایط خشکسالی، محصولات کشاورزی ممکن است کوچکتر، کم آبتر و دارای کیفیت پایینتری باشند.
-
از بین رفتن محصولات کشاورزی : در موارد شدید خشکسالی، ممکن است محصولات کشاورزی از بین بروند. این امر باعث خسارتهای سنگین به کشاورزان میشود.
-
آثار خشکسالی بر امنیت غذایی : خشکسالی تأثیرات منفی بر امنیت غذایی کشور نیز دارد. کاهش تولید محصولات کشاورزی باعث افزایش قیمت محصولات کشاورزی و کاهش دسترسی مردم به مواد غذایی میشود.
همانطور که متوجه شدیم خشکسالی ایران در کمین می باشد تا با اولین اشتباهی که می کنیم، خود را نمایان کند. ما با مضرات خشکسالی در صنعت کشاورزی آشنا شدیم و دیدیم در صورت بروز چنین اتفاقاتی چه بر سر کشور و صنعت غذایی آن میرسد.
برای جلوگیری از خشکسالی اقداماتی را ذکر کردیم که یکی از بهترین روش برای جلوگیری از خشکسالی استفاده از تجهیزات آبیاری و کشاورزی مدرن و به روز می باشد. شما می توانید با خرید تجهیزات کشاورزی و آبیاری، به جلوگیری از خشکسالی کمک زیادی نمایید. بذراکسین یک سایت جامع و آنلاین خرید و فروش تجهیزات کشاورزی می باشد که می توانید خرید های خود را از طریق این سایت معتبر انجام دهید، زیرا دارای محصولات متنوع و با کیفیتی می باشد.
منبع : https://parsinoo.ir