داشتن رژیم غذایی متعادل و سالم به جنین شما کمک می کند مواد مغذی مورد نیازش را دریافت کرده و رشد سالم داشته باشد. اما واقعا چه مقدار کالری اضافی در دوران بارداری نیاز دارید؟
اگر چه در این دوران به مقداری کالری بیشتر از سابق نیاز دارید، اما بر خلاف باور عموم لازم نیست به اندازه دو نفر غذا بخورید. به طور متوسط زنان باردار تنها به 300 کالری بیشتر در روز نیاز دارند. این مقدار کالری بیشتر به آنها کمک می کند در دوران بارداری وزن مناسبی به دست بیاورند.
شما وقتی دچار اضافه وزن هستید که شاخص تناسب قد و وزن شما (BMI) بین 25 تا 29.9 باشد. BMI منعکس کننده رابطه قد و وزن و تخمین زننده چربی بدن است. اگر شاخص تناسب قد و وزن شما بالاتر از 30 است باید مراقب چربی و چاقی باشید.
چند کیلوگرم اضافه وزن در طول بارداری مجاز است؟
از پزشک خود بپرسید چه مقدار وزن باید اضافه کنید. زنی که پیش از بارداری وزن متوسطی دارد باید در دوران بارداری، 11 تا 15 کیلوگرم وزن اضافه کند. زنانی که دارای کم وزنی هستند، در دوران بارداری باید 12 تا 18 کیلوگرم وزن اضافه کنند و زنانی که اضافه وزن دارند تنها 6 تا 11 کیلوگرم وزن باید اضافه کنند. به طور کلی باید در سه ماهه اول بارداری حدود 1 تا 1.8 کیلوگرم و در باقی دوران بارداری به ازای هر هفته 450 گرم وزن اضافه شود.
اگر دوقلو باردار هستید باید در دوران بارداری 15 تا 20 کیلو گرم وزن اضافه کنید. این وزن به طور متوسط هفته ای 0.6 کیلو گرم پس از افزایش وزن معمول در سه ماهه اول بارداری است. در بارداری دوقلویی اهمیت ویژه ای دارد که به مقدار لازم، وزن اضافه کنید چون وزن شما بر وزن جنین تاثیر میگذارد و چون دوقلوها اغلب پیش از زمان مقرر متولد می شوند، وزن بیشتر هنگام تولد برای سلامتشان اهمیت دارد. هنگام بارداری دوقلویی باید بین 3000 تا 3500 کالری در روز دریافت کنید.
محققان ثابت کرده اند زنانی که بیش از حد مجاز در دوران بارداری چاق می شوند حدود 50 درصد بیش از دیگران دچار دیابت بارداری می شوند.
کاهش وزن در دوران بارداری مجاز است؟
مسلما دوران بارداری زمان مناسبی برای رژیم های لاغری نیست. ممانعت از خوردن غذاهای مختلف برای هر دو شما و جنین خطرناک است. البته برخی از خانم هایی که اضافه وزن دارند بدون رژیم غذایی اقدام به کم کردن وزن می کنند. کم کردن وزن در سه ماهه نخست به دلیل حالت تهوع های صبحگاهی بسیار نرمال است. تهوع باعث کم شدن اشتها می شود و استفراغ کردن باعث می شود تا کالری های بدن خود را از دست بدهید. اما با همه این اوصاف، جنین مواد غذایی مورد نیاز خود را همچنان به دست می آورد.
خانم های چاق، در چربی های اضافه خود ذخیره کالری دارند به همین دلیل برای جنین خطرناک نیست و اشکالی هم ندارد که مادر در ابتدا بخشی از وزن خود را از دست بدهند. اما مساله خطرناک، از دست دادن وزن در نتیجه کم کردن عمدی کالری مواد غذایی و ایجاد محدودیت در تغذیه است.
وزن اضافی در بدن زن باردار صرف چه میشود؟
• کودک: 3.6 کیلو گرم
• جفت: 0.9 تا 1.3 کیلو گرم
• مایع امنیوتیک: 0.9 تا 1.3 کیلو گرم
• بافت سینه: 0.9 تا 1.3 کیلو گرم
• خون: 1.8 کیلو گرم
• چربی ذخیره شده برای زایمان و شیردهی: 2.2 تا 4 کیلو گرم
• رحم: 0.9 تا 2.2 کیلو گرم
• کل وزن اضافی: 11 تا 15.8 کیلو گرم
چگونه می توان وزن خود را در دوران بارداری کنترل کرد؟
ورزش و مصرف غذاهای سالم هر دو به یک اندازه شما را روی فرم و وزن دلخواه نگه می دارند و هر دو تاثیر مثبتی نیز روی بارداری دارند. در ضمن، باعث کاهش مشکلات بارداری همچون دیابت و مسومیت بارداری می شوند. این دو راهکار باعث می شوند تا بارداری راحتی داشته باشید.
در طول بارداری باید تغذیه درست را دنبال کنید و به میزان زیاد آب بنوشید. برای اطمینان از تغذیه درست می توانید به متخصص تغذیه مراجعه کنید تا برنامه غذایی مناسب به شما بدهد.
در اینجا چند توصیه برای آهسته کردن فرایند اضافه وزن آمده است:
• نوشیدنی های شیرین یا شکری را محدود کنید. از مصرف نوشیدنی های شیرین مانند نوشابه، آب میوه، چای سرد، لیموناد یا نوشیدنی های پودری که مقدار زیادی کالری بدون ارزش غذایی دارند خودداری کنید. به جای این گزینه ها می توانید از نوشیدن آب، اب گاز دار، آب معدنی و ماء الشعیر بدون شکر لذت ببرید بدون این که کالری دریافت کرده باشید.
• میان وعده های پر کالری و شیرین را محدود کنید. کوکی ها، شکلاتها، دوناتها، کیکها، شربتها، عسل و چیپس سیب زمینی همگی مقدار بسیار زیادی کالری و مقدار بسیار کمی ارزش غذایی دارند. به جای مصرف این مواد از میوه های تازه، ماست کم چرب، کیک میوه ای یا میان وعده های کم کالری دیگر بهره ببرید.
• اگر فست فود مصرف می کنید، غذاهای کم چرب مانند سینه مرغ کباب شده با سیب زمینی و کاهو (بدون سس یا مایونز)، سالاد با سس کم چرب، نان ساده و یا سیب زمینی کبابی سفارش دهید. از غذاهایی مانند سیب زمینی سرخ کرده، غذاهای حاوی موزارلا یا مرغ و جوجه سوخاری بپرهیزید.
• حد تعادل در مصرف چربی را حفظ کنید. چربیها عبارتند از روغن، مارگارین، کره، آب گوشت، سس، مایونز، خامه، خامه ترش، پنیر خامه ای و از این قبیل موارد. گزینه های کم چرب را به جای آنها انتخاب کنید.
• غذا را به شیوه سالم بپزید. غذاهای سرخ شده در روغن یا کره کالری و چربی زیادی دارند. روش هواپز، کبابی، جوشاندن و بخار پز از جمله سالمترین شیوه های پخت غذا هستند.
• از محصولات لبنی کامل (چربی گرفته نشده) اجتناب کنید. شما به حداقل چهار سهم محصولات شیر در روز نیاز دارید اما باید از شیرهای 1 تا 2 درصد چربی استفاده کنید که میزان کالری و چربی دریافتی تان را تا حد قابل توجهی کاهش میدهند. همچنین پنیر یا ماست بدون چربی یا کم چرب استفاده کنید.
• ورزش در حد متوسط میتواند به سوزاند کالری اضافی کمک کنند. راه رفتن یا شنا کردن معمولا برای زنان بارداری بی خطر و مفید است. پیش از شروع ورزش، از پزشک خود بپرسید چه ورزشی برایتان مفید است.