اگر فرزند مبتلا به ديابتي داريد احتمالا مراقبت برايتان سخت و طاقت فرساست؛ بخش اعظم مراقبتهايي كه اين بيماري احتياج دارد به تغذيه و سبك زندگي كودك بر ميگردد كه مسلما كنترل آن براي بچههاي كم سن و سال واقعا مشكل است؛ اين راهنما از كشمكشهاي شما و فرزندتان براي مقابله با ديابت ميكاهد.
ديابت نوع 1
اين بيماري در كودكان زير 11 سال بروز ميكند و تا پايان عمر با كودك همراه است و زماني ظاهر ميشود كه پانكراس (لوزالمعده) توليد و ترشح انسولين را متوقف ميكند.
هورمون انسولين به سلولهاي بدن كمك ميكند تا قند را براي توليد انرژي مصرف كنند. انسولين همچنين باعث ذخيره قند در بافت عضلهاي، ماهيچهاي و سلولهاي كبدي ميشود. بدن براي انتقال قند از خون به سلولها به هورمون انسولين احتياج دارد، اگر بدن با كمبود انسولين مواجه شود قند نميتواند به سلولها برسد و درنتيجه سلولها منبع انرژي نخواهند داشت، بنابراين قند در جريان خون باقي ميماند و سطح قند خون بهتدريج بالا ميرود و فرد به ديابت مبتلا ميشود.
قند خون فرزندتان را بهطور منظم چك كنيد
لازم است در طول روز چندبار قند خون فرزندتان را اندازه بگيريد: ناشتا، هنگام هر وعده غذايي و قبل از خواب. در اين صورت نوسانات قند خون فرزندتان را بهطور دقيق در اختيار داريد.
اگر فرزندتان بيمار شود بايد قندخونش را با فواصل كوتاهتري چك كنيد.
اگر فرزند ديابتي شما بيمار شده بدون مشورت با پزشك به او دارويي ندهيد.
علايم ديابت نوع 1 در كودكان
هرچقدر هم مراقب تغذيه فرزندتان باشيد ممكن است علايم افزايش يا كاهش قند خون در او بروز كند. بنابراين بهتر است تمام نشانههاي نوسان قند خون را به فرزندتان آموزش دهيد.
نشانههاي كاهش قند خون:
كودك عرق ميكند، ميلرزد، گرسنه ميشود. افت قند خون بسيار سريع اتفاق ميافتد و ممكن است چند دقيقه بعد از ورزش يا دريافت انسولين بدون خوردن غذاي كافي، رخ دهد.
نشانههاي افزايش قند خون:
كودك گرسنه يا تشنه ميشود، تكرر ادرار پيدا ميكند، ديدش تار ميشود. قند خون در طول روز بهتدريج بالا ميرود.
مراقب وعدههاي غذايي فرزندتان باشيد
هنگامي كه شما سر مقدار كربوهيدراتي كه فرزندتان اجازه دارد بخورد، جديت به خرج ميدهيد، ممكن است سفره غذا تبديل به ميدان جنگ شود:
بهتر است بهطور مرتب و منظم با يك متخصص تغذيه ماهر و باتجربه ملاقات داشته باشيد تا برنامه غذايي مناسب و اشتها آوري را براي فرزندتان تنظيم كند.
يادتان باشد كه فرزندتان هميشه كنار شما نيست؛ جشن تولدها، مهد كودك، كلاسهاي مدرسه و… بنابراين بايد با صبر و حوصله و كمك گرفتن از دو متخصص تغذيه و غدد دل سوز نحوه تغذيه صحيح را به او بياموزيد.
مقدار كربوهيدرات مصرفي او را دقيقا محاسبه كنيد.
از انسولينهاي سريعالاثر كمك بگيريد و دوز آن را بنا به آنچه فرزندتان در وعده غذايياش خورده تنظيم كنيد.
تزريق انسولين به فرزندتان را راحتتر كنيد
ممكن است لازم باشد فرزندتان در طول روز چندين بار انسولين دريافت كند؛ ميتوانيد از راه كارهاي زير استفاده كنيد.
انسولين را بايد به بافت چربي زير پوست تزريق كرد.
تا زماني كه فرزندتان خودش بتواند انسولين را براي خودش تزريق كند، شما بايد اين كار را براي او انجام دهيد.
تزريق انسولين يكي از كارهاي روزمره شما و فرزندتان است
آماده كردن سرنگ انسولين را خيلي زود ياد ميگيريد.
ممكن است ابتدا دلتان نيايد سرنگ را وارد پوست فرزندتان كنيد.
از صحيح بودن دوز انسولين اطمينان يابيد؛ بهخصوص اگر در يك سرنگ دو نوع انسولين را با هم تركيب ميكنيد.
تزريق انسولين را تمرين كنيد.
ديابت نوع 2 در كودكان
اگر پانكراس فرد نتواند انسولين كافي بسازد يا بافتهاي بدن او نتوانند انسولين را به درستي دريافت كنند، بدنش با كمبود انسولين مواجه شده و در نتيجه قند در جريان خون باقي مانده و فرد دچار ديابت ميشود.
ديابت نوع 2 به مرور زمان سبب صدمهرساني به چشمها، قلب، عروق خوني، اعصاب و كليهها ميشود و همچنين فرد را در برابر بيماريها و عفونتهاي مختلف آسيب پذير ميكند.
در گذشته پزشكان اعتقاد داشتند كه ديابت نوع 2 تنها بزرگسالان را مبتلا ميكند اما امروزه تعداد كودكان مبتلا به ديابت نوع 2 رو به افزايش است.
عواملي كه خطر ابتلا به ديابت نوع 2 را در كودكان افزايش ميدهد:
چاقي
فعال نبودن
سابقه خانوادگي ابتلا به ديابت
علايم ديابت نوع 2 در كودكان
اين بيماري ابتداي پيدايش علايم خاصي از خود بروز نميدهد اما كودك ميتواند نشانههاي خفيفي داشته باشد:
تكرر ادرار
احساس تشنگي بيش از حد طبيعي
كاهش وزن بدون دليل مشخص
ديابت نوع 2 چگونه تشخيص داده ميشود؟
يك آزمايش قند خون ساده ميتواند نشان دهد كه فرزندتان ديابت دارد يا خير. اگر اين آزمايش مشخص نكند كه فرزندتان ديابت نوع يك دارد يا 2، پزشك تعدادي آزمايش خون ديگر هم براي او تجويز ميكند.
درمان ديابت نوع 2
قند خون فرزندتان را در زمانهاي مختلف هر روز ثبت كنيد. اين جدول به شما كمك ميكند تا بدانيد هر غذا يا فعاليتي چه تاثيري بر قند خون فرزندتان ميگذارد.
به فرزندتان ياد دهيد تا غذاهاي مناسب با بيماري اش را براي خوردن انتخاب كند.
بايد مقدار كربوهيدرات تمام وعدههاي غذايي فرزندتان برابر باشد. اين روش به ثبات سطح قند خون فرزندتان كمك ميكند.
در ميان انواع گروههاي غذايي كربوهيدراتها بيشترين تاثير را بر سطح قند خون ميگذارند. قند، شكر، غلات، سبزيهاي نشاستهاي، شير و ماست كربوهيدرات دارند.
از مشاور تغذيه ماهر و با تجربه براي فرزندتان رژيم مخصوص بيمارياش را بگيريد .
به فرزندتان كمك كنيد فعالتر باشد و زيرنظر متخصص غدد، تغذيه و ورزش براي او تمرينات منظم ورزشي تدوين كنيد.
پياده روي بهترين فعاليتي است كه ميتواند داشته باشد.
مراقب باشيد فرزندتان داروهايش را در زمان مشخص وبه مقدار تعيين شده توسط پزشك مصرف كند.
پيشگيري از ديابت نوع2:
حتي اگر فرزندتان سابقه خانوادگي ابتلا به ديابت را داشته باشد از سنين ابتداي زندگي ميتوانيد با كنترل وزن و فعاليت او جلوي ابتلايش را به اين بيماري بگيريد