نوزادانی که به دنیا میآیند احتیاج دارند تا مراحل رشد و تربیت خود را از همان ماههای نخست آغاز کنند. شاید نخستین موضوعی که مادران باید به فرزندان خود بیاموزند ساعات روز و شب و تنظیم خواب آنهاست. این مشکل بسیاری از مادران در ماههای نخست تولد کودک است؛ نوزادی که ساعات شب را بیدار است و مدام در حال گریه و بیقراری است و در ساعات روز نیز خواب منظمی ندارد.
در مورد این موضوع با محمد رضابیگی، روانشناس بالینی مشورت میکنیم و او توضیحاتی میدهد که در ادامه میخوانید؛
بچهها تا قبل از 6 ماهگی در ابتداییترین مراحل ارتباط با محیط هستند. آنها تنها میتوانند از طریق حواس پنجگانه خود آن هم به صورت محدود دنیا و پدیدههای پیرامون خود را درک کنند. وقتی در این سن کودکان در ساعات خواب و بیداری دچار اختلال هستند یا نظم خواب آنها به هم ریخته و به اصطلاح جای روز و شب برایشان عوض شده است اولین کاری که والدین باید انجام دهند این است که به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنند چون در مواردی این موضوع به دلایل جسمی مربوط میشود. به عنوان مثال، پدیدههایی مانند رفلاکس معده که در نوزادان پدیدهای شایع است، میتواند باعث برهم خوردن خواب آرام او شود. دستگاه گوارشی نوزاد هنوز کامل نشده و به همین دلیل او در ساعاتی از شبانهروز دچار رفلاکس یا سوزش معده میشود که خواب او را مختل میکند.
اگر دلایل جسمی باعث این موضوع نباشند میتوان به علتهای دیگر اندیشید. مانند تنظیم ساعات خواب در طول دوران بارداری مادر یا عادات روحی و روانی و ژنتیکی که نوزاد به ارث برده است.
استفاده از موسیقیهای ملایم میتواند راهکار مناسبی برای به خواب رفتن کودک باشد
جالب است بدانید که برخی از کودکان در ماههای نخست تولد قدرت شنوایی بالایی دارند که تحقیقاتی به تازگی در این مورد صورت گرفته است. این کودکان نسبت به صداهای یکنواخت و تکراری مانند صدای کولر یا سشوار، جاروبرقی و نظایر آنها واکنش خوبی نشان میدهند. برای این دسته از کودکان حتی سیدیهایی از موسیقی بر پایه تکرار صدا تولید شده که در بازار به فروش میرسد و والدین یا پرستاران کودک از این محصولات برای خواب بهتر او استفاده میکنند.
غیر از این موارد توجه به برخی نکات میتواند باعث بهتر شدن روند خواب کودک و تنظیم زمان خواب و بیداری او شود.
1. فراهم کردن شرایط محیطی برای خواب کودک از جمله شرطهای اولیه است. کم کردن نور، جای راحت و درجه حرارت مناسب برای کودک، دور بودن از صداهای بلند و شدید و… از جمله این شرایط هستند.
2. استفاده از موسیقیهای ملایم میتواند راهکار مناسبی برای به خواب رفتن کودک باشد. مخصوصا اینکه عادت به گوش دادن به موسیقی و ریلکس شدن و حتی به خواب رفتن با صدای موسیقی در دوران بارداری توسط مادر انجام شود تا به این شکل تبدیل به عادت برای نوزاد شود تا بعد از به دنیا آمدن نیز نسبت به صدای موسیقی واکنش مثبت نشان دهد.
3. صدای مادر نیز از جمله صداهایی است که کودک نسبت به آن واکنش خوبی نشان میدهد. به علت اینکه کودک با صدای مادر آشناست شنیدن این صدا میتواند فضای امن و آرامی را برای او مهیا کند تا به خواب برود. بنابراین به مادران توصیه میکنیم که در کنار کودک خود باشند و برای او شعر یا داستان بخوانند تا به خواب برود.