آیتالله عبدالله جوادیآملی در پاسخ به سوالی آثار معنوی تلاوت قرآن و انس با کلام الهی را بیان کرد.
آیا خواندن قرآن بدون فهم آیات فایده دارد؟
متن سوال و پاسخ این مرجع تقلید به آن به شرح زیر است:
آیا تلاوت قرآن در صورتی که انسان معنای آیات را نفهمد اثر و فایدهای دارد؟
اگر اهمیت و فضیلت تلاوت قرآن برای ما روشن شود و بدانیم که قرآن تکلم و سخن گفتن خداوند با ما است، و با طهارت باطن و اُنس با قرآن لذت تلاوت را بچشیم، هیچ گاه حاضر نمیشویم بین خود و قرآن فاصله بیندازیم و هرگز از فیض عظیم آن، حداقل با تلاوت ۵۰ آیهٔ در شبانهروز، محروم نمیگردیم. خدای سبحان رسول الله (صلّیاللهعلیهوآله) را مستقیماً تحت ولایت خود معرفی کرده، میفرماید: «إنّ ولیّی الله الّذی نزّل الکتاب و هو یتولّی الصّالحین»(۱) این آیهٔ کریمه حاوی چند مطلب است:
اول آن که میفرماید خدا ولی رسول الله است «ان ولیّی الله» دوم آن که همان خدایی ولی رسول الله است که قرآن را نازل فرموده «الّذی نزل الکتاب» و سوم آن که خداوند متولّی صالحین است «و هو یتولّی الصالحین». با توجه به این سه نکته میفهمیم راه این که خدا ولی انسان باشد، آن است که انسان، صالح بشود و تا صالح نگردد تحت ولایت الله نخواهد بود و خدا هم تولی او را نخواهد پذیرفت و بهترین راه صلاح هم اُنس با قرآن است.
این جمله که میفرماید ولی رسول الله (صلّیاللهعلیهوآله)، خدایی است که قرآن را نازل کرده از باب تعلیق حکم بر وصف میباشد که مشعر به علیّت است؛ یعنی اگر کسی به قرآن عمل کند صالح میشود و اگر خداوند بخواهد ولی کسی بشود، از راه قرآن، ولایت و تدبیر او را اعمال میکند. به همین دلیل میفرماید: «فاقرءوا ما تیسّر من القرآن»(۲) آن مقداری که برای شما میسّر است قرآن تلاوت کنید و با این کتاب الهی مأنوس باشید.
حتّی اگر معنای بعضی از آیات و سور برای شما روشن نشد، نگویید خواندن بدون ادراک چه اثری دارد. چون قرآن، کلام آدمی نیست که اگر کسی معنایش را نداند خواندنش بیثمر باشد؛ بلکه نوری الهی است که خواندن آن به تنهایی عبادت است گرچه به معنایش آگاهی نداشته باشد.
پی نوشت:
(۱) سورهٔ اعراف، آیهٔ ۱۹۶.
(۲) سورهٔ مزّمل، آیهٔ ۲۰. (قرآن در قرآن، ص ۲۳۹، ۲۴۰.)
منبع:niksalehi.com