با پیشرفت مراقبت ها و روش های درمان HIV، بسیاری از زنان مبتلا به HIV ، طولانی تر و سلامت تر زندگی می کنند. از این رو این بانوان برای آینده خود تصمیم به بچه دار شدن (آرزویی که همیشه در سر داشته اند) می گیرند.
همچنین با پیشرفت روش های درمانی HIV احتمال انتقال HIV ازمادر به فرزند بطور چشمگیری کاهش یافته است. اگر مادر مبتلا به HIV داروهای پیشگیرانه مناسب را مصرف کند احتمال انتقال بیماری را می توان از 25 درصد به 2 درصد کاهش داد. همچنین، مطالعات نشان داده است که حاملگی سرعت روند پیشرفت HIV را افزایش نمی دهد.
پیش از بارداری
داشتن برنامه دقیق امری مهم قبل از حامله شدن است.
با پزشک خود راجع به تصمیمی که گرفته اید مشورت کنید، تا اطمینان حاصل کنید که روش درمانی مناسبی را در پیش گرفته اید که سلامتی شما و کاهش خطر سرایت به کودک را تامین می کند. ماما آشنا به مراقبت های مربوط به HIV پیدا کنید تا روش هایی که حداقل خطر ممکن را برای شریک شما طی مراحل باردار شدن دارد برایتان شرح دهد. بین پزشک و مامای خود ارتباط برقرار کنید، تا آن ها با یکدیگر هماهنگ شوند. بدین ترتیب شما مطمئن خواهید بود که بهترین مراقبت ها قبل و طی بارداری شامل حالتان می شود.
تست های مربوط به بیماری های مراقبتی وهپاتیت B و C را انجام دهید.استعمال دخانیات، نوشیدن مشروبات الکلی و مصرف مواد مخدر را ترک کنید. تمامی این موارد اثرات منفی بر روی سلامت شما و کودکتان دارد.شروع به مصرف ویتامین های دوران بارداری که محتوی فولیک اسید و کلسیم هستند، کنید. مصرف این داروها بعضی از عوارض بعد از زایمان را کاهش می دهد.
اگر دوستان و خانواده شما از تصمیم شما برای بچه دار شدن حمایت نمی کنند و آن را مورد انتقاد قرار می دهند، حلقه ای از افراد غمخوار، با دیدی غیر پیش داورانه و آگاه و تحصیل کرده در مورد HIV و زایمان را در اطراف خود تشکیل دهید. این شبکه از افراد می توانند شامل، پزشکان، مشاوران و دیگر زنان مبتلا به HIV که تصمیم به بچه دار شدن دارند و یا بچه دار شده اند باشد.
رهنمود های بارداری
یک گروه از افراد متخصص در زمینه بارداری زنان مبتلا به HIV، رهنمود هایی ارائه کرده اند که حاوی اطلاعات مربوط به مراقبت ها و درمان مناسب برای زنانی است که قصد باردار شدن دارند و یا باردار هستند.مطابق با این رهنمود ها در مرحله اول باید آزمایش های کاملی (که شامل چندین آزمایش خون می باشد) جهت بررسی سلامت و وضعیت پیشرفت HIV انجام شود.
در صورتی که قصد دارید مصرف داروهای HIV را شروع کنید ویا داروهای HIV مصرف می کنید اما هنوز بار ویروسی قابل توجهی دارید. (1000-500 یا بیشتر) بایستی یک آزمایش مقاومت (Resistance test) نیز انجام دهید. نتیجه این آزمایش پزشک معالجتان را برای انتخاب مناسب ترین داروها برای شما کمک می کند.
داروهای HIV خطر سرایت HIV را از مادر به کودک کاهش می دهد. به همین دلیل مصرف این داروها برای تمام زنان باردار بدون در نظر گرفتن میزان CD4 وبار ویروسی آنها توصیه می شود. حتی اگر مادر مبتلا به HIV برای سلامت و درمان خود نیازی به مصرف این داروها نداشته باشد، جهت کاهش احتمال انتقال HIV به کودک مصرف داروهای HIV امری مهم طلقی می شود. برای اینکه داروها بیشترین تأثیری گذاری را داشته باشند، بایستی دقیقاً همانگونه که تجویز می شوند، مصرف شوند.
بعضی داروها به دلیل داشتن عوارض جانبی بر روی مادر و یا جنین درحال شکل گیری، بهتراست مصرف نشوند ویا تحت مراقبت و با احتیاط مصرف شوند. راجع به مزایای و معایب، داروهای مختلف HIV با پزشک معالج خود صحبت کنید، تا او بتواند مناسب ترین دارو را برای شما تجویز نماید.
داروهای HIV و بارداری
زمان شروع مصرف داروهای HIV بستگی به میزان سلامتی شما وزمانی که متوجه می شوید باردار هستید دارد.
در راستای رهنمون های بارداری توصیه های زیر را درنظر بگیرید:
زنان HIV+ که مصرف داروهای HIV را شروع نکرده اند
در صورتی که اعمال روش های درمانی HIV برای حفظ سلامت بیمار لازم است، برای او باید ترکیبی از داروهای درمان HIV، براساس رهنمون های درمانی یک فرد بالغ غیر باردار تجویز شود. (Retrovir Zidovudine or AZT) در صورت امکان بهتر است بعنوان یکی از داروهای تشکیل دهنده ترکیب دارویی مورد استفاده قرارگیرد. درمان HIV هرچه زودتر باید شروع شود، حتی در سه ماه اول دوره بارداری .
اگر به تشخیص پزشک نیازمند استفاده از روشهای درمانی HIV نیستیم، بایستی برای اجتناب از انتقال بیماری از مادر به کودک ازاین روشهای درمانی پیروی کنند. بهتراست Retrovir مصرف شود، ودر بسیاری از موارد مصرف دیگر داروهای HIV نیز با آن همراه شود. درمان ممکن است درسه ماه اول دوره بارداری برای زنان باردار متوقف شود وبعداز 12-10 هفته اول شروع گردد. بعداز تولد کودک وضعیت سلامت مادر برای ادامه یا توقف درمان HIV باید مورد بررسی قرار گیرد.
درهردومورد مذکور، داروهای درمانی HIV باید طی دوره درد زایمان و بعداز آن نیزادامه پیدا کند. در این زمان Retrovir باید بصورت تزریق وریدی مصرف شود. بعد از زایمان، کودک بایستی تا شش هفته Retrovir مایع دریافت کند.
زنان HIV+ که از قبل مصرف داروهای HIV را شروع کرده اند
اگر ویروس تحت کنترل است و داروها به خوبی اثر می کنند به رویه خود ادامه دهید. ولی اگر داروها اثر ندارند به سراغ ترکیب های مؤثرتر بروید. درصورت امکان، بهتر است Retrovir یکی از داروهای مصرفی باشد. مصرف داروها بایستی طی زایمان و بعداز آن نیز ادامه پیدا کند. بعد از زایمان کودک بایستی تا 6 هفته Retrovir مایع دریافت کند.
زنان باردار HIV+ که داروهای HIV مصرف نکرده اند ودر دوره درد زایمان به سر می برند
زن بارداری که وارد دوره درد زایمان شده است وهنوز داروهای HIV را مصرف نکرده نیز هنوز می تواند احتمال سرایت HIV به کودک را کاهش دهد. به این منظور باید شروع به مصرف داروهای HIV دراین دوره و در دوره زایمان نماید. همچنین نوزاد باید دوره کوتاهی بعد از تولد تحت درمان قرارگیرد.
به این منظور رهنمون های زیر توصیه می شود:
مصرف IV Retrovir برای مادر طی دوران درد زایمان ومصرف Retrovir مایع برای نوزاد طی 6 هفته اول بعداز زایمان.
Viramune برای مادر در شروع درد زایمان و IV Retrovirدرطی این دوره. بایستی اضافه کردن (EpivirLamivudine or 3TC) درطی دوره درد زایمان و ادامه Retrovir و Epivir برای 3 تا 7 روز درنظر گرفته شود. این می تواند باعث کاهش احتمال مقاوم شدن ویروس مادر نسبت به Viramune شود. سپس کودک تا 6 هفته Viramune به علاوه Retrovir مایع دریافت می کند.
IV Refrovir طی دوره درد زایمان به مادر داده می شود و Retrovir مایع به علاوه داروهای دیگر بعد از زایمان به کودک. به هرحال هنوز واضح نیست که این استراتژی تا چه حد ریسک سرایت را کاهش می دهد.
بعدازتولد نوزاد، بررسی وضعیت سلامت مادر برای تعیین نیاز او به ادامه درمان مناسب HIV توصیه می شود.
کودکان متولد شده توسط زنان HIV+ که داروهای HIV مصرف نکرده اند
قبل یا طی دوره درد زایمان
برای کاهش خطر سرایت HIV به کودک همچنان می توان درمان را اعمال کرد.
دراین رابطه رهنمون های زیر توصیه می شوند:
Retrovir مایع هرچه زودتر بعداز تولد نوزاد، به مدت 6 هفته به او داده شود.
Retrovir مایع به علاوه داروهای دیگر به کودک داده شود. به هر حال هنوز واضح نیست که این استراتژی تا چه حد ریسک سرایت را کاهش می دهد.
بعداز تولد نوزاد، بررسی وضعیت سلامت مادر برای تعیین نیاز او به درمان مناسب HIV توصیه می شود.
سزارین
سزارین قبل از پاره شدن کیسه مادرکه نوزاد را فرا گرفته است، برنامه ریزی و انجام می شود. این امر باعث کاهش تماس نوزاد با خون مادر شده و در بعضی موارد احتمال خطر سرایت را کاهش می دهد. از آنجایی که سزارین نیازمند انجام جراحی بر روی مادر است، خطرهایی را به همراه دارد. زنانی که سزارین می شوند بیشتر از زنانی که به طور طبیعی زایمان می کنند، مستعد عفونت هستند. سزارین برای آن دسته از زنان باردار HIV+ توصیه می شود که:
-بارویروسی نامشخص دارند.
-بارویروسی بیش از 1000 بعداز36 هفته از بارداری دارند.
زایمان طبیعی
برای زنانی که تحت درمان ترکیبی HIV قرار دارند و بار ویروسی کمی در آن ها مشاهده می شود (کمتر از1000) جراحی سزارین تأثیر چندانی در کاهش احتمال سرایت HIV ندارد.تصمیم برسر اینکه کدام روش مناسب وضعیت شما می باشد، باید در اوایل دوران بارداری بعد از مشورت با پزشک معالج گرفته شود.
پس از تولد کودک
درطی 6 هفته اول بعداز تولد، نوزاد نیازمند Retrovir (و شاید داروهای دیگر HIV) می باشد. یک آزمایش خون CBC بایستی قبل از شروع داروها برروی نوزاد انجام شود. همچنین برای نوزاد باید داروهای مربوط به پیشگیری ذات الریه بعد از اتمام مصرف Retrovir تجویز کرد، مگر اطلاعات کافی دال بر مبتلا نبودن کودک به HIV موجود باشد. تجویز و به کار بستن این داروها دلیلی بر بیمار بودن نوزاد نیست، بلکه اقدامات پیش گیرانه جهت کاهش احتمال سرایت HIV و دیگر بیماری ها به نوزاد است.
نوزاد تحت چندین آزمایش HIV قرارمی گیرد تا مشخص شود که آیا مبتلاست یا نه. بایستی HIV DNA PCR یا آزمایش ویروس شناسی RNA برای نوزاد انجام می شود. آزمایش پادتن HIV، که بطور معمول برای تشخیص HIV در بزرگسالان استفاده می شود، درمورد نوزادان نباید انجام گیرد. زیرا 12 تا 18 ماه بعد از تولد، نوزاد پادتن های موجود در خون مادر را همراه خود دارد.
آزمایش ویروس شناسی HIV باید در 14 تا 21 روزی، 1 تا 2 ماهگی، 4 تا 6 ماهگی انجام شود. نتیجه مثبت یک آزمایش ویروس شناسی باید توسط تکرار آزمایش تأیید گردد. دو نتیجه مثبت بیانگر ابتلا به HIV می باشد. با دو یا چند جواب آزمایش منفی، یکی در 14روزگی یا دیرتر و دیگری در یک ماهگی یا دیرتر می توان ابتلا به HIV را غیر محتمل شمرد. اما بسیاری از متخصصین وضعیت منفی HIV در کودکان را با انجام یک تست پادتن HIV بعداز 12 تا 18 ماهگی نوزاد تأیید می کنند.
از آنجایی که HIV ممکن است ازطریق تغذیه از شیر مادر به نوزاد سرایت کند، عدم تغذیه از شیر مادر امری مهم است. شما می توانید با تغذیه کودک با شیر خشک پیوندهای عاطفی خود را با نوزاد حفظ کنید.
نتیجه گیری
بچه دار شدن یک تصمیم مهم و بزرگ برای هر زنی می باشد، اما این تصمیم برای یک زن مبتلا به HIV بسیار پیچیده تر است. با پزشک و مامای خود برای مراقبت های پزشکی قبل از بارداری صحبت کنید و قبل از باردار شدن حتماً مشاوره های آن ها را در نظر بگیرید. اگر تصمیم خودرا گرفته اید، موارد بسیاری وجود دارند که با انجام و در نظر گرفتن آنها می توانید از سلامت خود و کودک تان محافظت کنید.
منبع: