زايمان زود هنگام ( زودرس ) به زايماني گفته مي شود كه قبل از هفته 37 حاملگي انجام شده و منجر به تولد نوزادي نارس با وزن كمتر از 2500 گرم مي شود.
عوامل و علت هاي خطرزايمان زودرس:
* سن مادر كمتر از 18 سال و بالاتر از 40 سال.
* وزن مادر كمتر از 48 كيلوگرم در ابتداي حاملگي و قد مادر كمتر از 150 سانتي متر.
* ذسوء تغذيه (مادر حامله بايد از غذاهايي كه پروتئين داردمانند گوشت ماهي، تخم مرغ و شير استفاده كند. در صورتيكه از اين مواد استفاده نكند دچار سوء تغذيه مي شود.)
* مصرف دخانيات، سيگار و قليان
* افزايش فشار خون در حاملگي
* ديابت( بالا بودن قند خون در حاملگي)
* خونريزي و لكه بيني
* بلند كردن اشياء سنگين
* عدم استفاده از مراقبت هاي بهداشتي دوران حاملگي
* سابقه بيش از دو سقط در سه ماهه اول و سابقه سقط در سه ماهه دوم و سابقه زايمان زودرس
* ترسيدن ناگهاني
* پاره شدن زودرس كيسه آب
* فاصله يكسال يا كمتر از حاملگي قبلي
* بالا و پايين رفتن از پله
* عفونت ادراري
پيشگيري از زايمان هاي زودرس:
مادر گرامي به دنيا آمدن يك طفل نارس مي تواند شادي والدين را به اندوه تبديل كند. اين نوزادان كم وزن توان ادامه حيات در دنيايي كه به آن وارد شده اندرا ندارند. مرگ و مير در بين آنان بسيار است. بنابراين مادران بارداري كه در معرض خطر زايمان زودرس هستند، بايد به رعايت موارد زير تشويق گردند و در صورت لزوم خانواده و بخصوص همسر، آموزش هاي لازم را براي همكاري هرچه بيشتر به مادر دريافت دارند.
استراحت: مادر باردار در خطر زايمان زودرس، نبايد بيشتر از يك ساعت به حالت ايستاده و بيشتر از 2 ساعت به حالت نشسته به سر برد و بيشتر روي پهلوي چپ استراحت كند.
مادر باردار در معرض خطر، بايد از فعاليت روزانه كم كند و از انجام كارهاي سنگين خودداري نمايد.
بهداشت سيستم ادراري: بايد هر دو ساعت يكبار مثانه را تخليه نموده و در صورت مشاهده علائم عفونت ادراري مانند پهلودرد و زير شكم درد،سوزش ادرار، قطره قطره خارج شدن ادرار، وجود خون و چرك در ادرار و تب هر چه زودتربه پزشك متخصص ارجاع نمايد. بهتر است آزمايش ادرار هر سه ماه يكبار در طول بارداري تكرار شود. نوشيدن آب مركبات مثل آب پرتقال يا شربت آبليموي رقيق باعث اسيدي شدن ادرار شده، مي تواند به كنترل عفونت كمك كند. بايد مادران باردار روزانه 10-8 ليوان مايعات در شبانه روز مصرف نمايند. نوشيدن 4 ليوان شير يا به همين تعداد ماست شيرين توصيه مي شود. خودداري از فعاليت شديد بدني ( مادران در معرض خطر بايستي از انجام فعاليت هاي زير خودداري نمايند: دويدن، پريدن، جابجاكردن و حمل وسايل سنگين، بالا و پايين رفتن از پله.)
خودداري از دلشوره و عصبانيت
آموزش مادران در معرض خطر براي كنترل دردهاي زودرس زايماني و ساير علائم زايمان زودرس: اكثر مادران به طور طبيعي دردهايي را در طول بارداري بخصوص در سه ماهه سوم تجربه مي نمايند ولي اين دردها ثابت نيست و معمولاً از پنج بار در روز بيشتر تكرار نمي شوند. در دردهاي رحمي در زناني كه به دردهاي زودرس زايماني دچار مي شوند از دو هفته قبل افزايش يافته (بيشتر از 5 بار) و بالاخره زايمان زودرس ايجاد مي نمايند. چنانچه اين علائم تشديد شود حتماً بايد به پزشك مراجعه شود: كمردردي كه با خوابيدن برطرف نشود، دردهايي مانند دردهاي قاعدگي، دل پيچه همراه با اسهال، زياد شدن ترشحات واژن، پاره شدن ناگهاني كيسه آب در مورد دردهاي رحمي
منبع:bardary.ir