حضرت امیرالمومنین، امام علی بن ابی طالب علیه السلام فرمودند:
«اَلصِّدْقُ اَمانَةُ اللِّسانِ» (1)
راستگویى و صداقت، امانتدارى زبان است.
این نکته امیر مۆمنان گفت از «صدق» و امانتِ زبان گفت
تا وردِ زبان خویش، سازی «اَلصِّدْقُ اَمانَةُ اللِّسانْ» گفت
************
«خَیْرُ الْمَواهِبِ الْعَقْلُ» (2)
بهترین بخشش هاى خداوند، عقل است.
آدمی را، گره گشا، عقل است روشنی بخش و رهنما، عقل است
سَرورِ مۆمنان، علی فرمود: بهترین بخششِ خدا، عقل است
************
« اَلْمَعْصِیَهُ تَمْنَعُ الاِْجابَةَ» (3)
گناه، سبب اجابت نشدنِ دعا، مى شود.
هر گناهی، حساب می گردد همه، رنج و عذاب می گردد
مرتضی گفت: «با وجود گناه کِیْ دعا، مستجاب می گردد؟»
************
« مَنْ حَسُنَتْ سیرَتُهُ، لَمْ یَخَفْ اَحَداً» (4)
انسان نیكو سرشت، از هیچ كس نمى هراسد.
مۆمن از ابتلا، نمی ترسد از غم و، از بلا نمی ترسد
مردِ خوش باطن و نکو سیرت از کسی جز خدا نمی ترسد
************
« اَلصَّمْتُ وَقارٌ» (5)
خاموشى، سبب وقار و هیبت انسان است.
مسلمان در دو عالَم، رستگار است و از بیهوده گویی، برکنار است
خموشی، پیشه کُن، ای دوست! زیرا علی فرمود: «خاموشی، وقار است»
************
« اَلْحَسُودُ مَغْمُومٌ » (6)
حسادت پیشه، همواره اندوهناك و غمگین است.
حسادت عادتی شوم است، ای دوست! و از اخلاقِ مذموم است، ای دوست!
علی با شادی و، شور و شعف گفت: «حسادت پیشه، مغموم است» ای دوست!
************
« اَلْعَیْشُ یَحْلُو وَ یَمُرُّ» (7)
زندگانى، گاه تلخ است و گاه شیرین.
رسم دیرین روزگار این است یک زمان، تلخ و گاه شیرین است
آدمی، در میان «خوف» و «رجا» گاه، شادان و گاه غمگین است
************
« اَلاِْخلاصُ مِلاكُ الْعِبادَةِ » (8)
معیار بندگى و عبودیّت پروردگار، خلوص نیّت است.
از بین برنده ریا، اخلاص است روشنگرِ روح و جان ما اخلاص است
اندیشه غیر، در دلت راه مده معیار عبادتِ خدا، اخلاص است
************
« اَلْعِلْمُ اَصْلُ الْحِلْمِ » (9)
دانش، اساس و بنیانِ بُردبارى است.
سرمایه فوز و رستگاری، علم است درمان و علاج بی قراری، علم است
کوتاه سخن، این که علی، نورِ یقین فرمود: «اساس بُردباری، علم است»
************
« اَلْغَمُّ مَرَضُ النَّفْسِ » (10)
غم و اندوه، بیمارى روح و جان آدمى است.
غم و اندوه، جان را می گدازد ز سر، تا استخوان را، می گدازد
جهان را، تیره می سازد بر انسان زمین و آسمان را می گدازد
پی نوشت:
1) غررالحكم، ص 65…،2) همان، ص 420…،3) همان، ص 201.
4) همان، ص 253…،5) همان، ص 31….،6) همان، ص 36.
7) همان، ص 138….،8) همان، ص 215….،9) همان، ص 249.
10) همان، ص 101.
منبع: کتاب « علی علیه السلام در آیینه نهج البلاغه»، حسین نمازی
tebyan.net